In het BNNVARA programma Pak de Macht heeft Tim Hofman aandacht besteed aan de lobby van de gokindustrie. Hofman laat in het programma zien hoe online casino’s al voor ze een vergunning in Nederland hebben toch een stem krijgen in Den Haag.
Tim Hofman heeft in de laatste aflevering van het tv-programma Pak de Macht aandacht besteed aan de lobbyisten in Den Haag. In het programma was in het bijzonder veel aandacht voor de lobby in Den Haag van de gokindustrie. Hofman liet hierbij zien hoe de verschillende (internationale) gokbedrijven al jarenlang een stem hebben in Den Haag.
De gokindustrie heeft volgens de programmamakers de meest machtige lobby in Den Haag. Lobbyisten overtuigen beleidsbepalers niet alleen met cadeaus en snoepreisjes, maar ook door onderzoeken te ‘kopen’ om het beeld in hun voordeel te vertekenen.
Edugok
Om aan te tonen hoe bedrijven te werk gaan met behulp van lobbyisten richtten de programmamakers het fictieve bedrijf Edugok op. Edugok zou kansspelautomaten voor op basisscholen en middelbare scholen ontwikkelen. In gesprek met lobbykantoor Hill & Knowlton legden de programmamakers wel uit dat dit op verantwoorde wijze zal gebeuren:
“Uiteraard zit daar een heel lespakket bij en kunnen de kinderen maximaal € 10 vergokken.”
De medewerker van Hill & Knowlton, dat actief is in de lobby voor de gokindustrie, snapte direct waarom het fictieve bedrijf van Pak de Macht contact met hen opnam:
“Dat is denk ik wel iets dat bij ons en bij onze expertise past. Ik denk dat het sowieso zinvol is om een nadere kennismaking met elkaar te organiseren. En ik denk dat dat in dit geval dan met Fred Teeven is.”
Een afspraak kwam er uiteindelijk niet, want het lobbykantoor wees de opdracht uiteindelijk af. Het toonde volgens de programmamakers wel aan wat Tim Hofman al beweerde in het programma: veel politici gaan aan de slag als lobbyist zodra zij uit de politiek stappen.
Lobbyisten aan het werk
Dat bleek ook toen Hofman inzoomde op de lobby in de totstandkoming van de Wet Kansspelen op afstand. In 2010 kwam de legalisering van de online gokmarkt voor het eerst ter sprake toen Fred Teeven actief was als Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie.
Het duurde echter jaren voor de legalisering plaatsvond, mede omdat tegenstanders van het gokbeleid een eigen lobby hadden. Zo vertraagde voormalig CDA-kamerlid Peter Oskam de wet door een lijst van 700 vragen te sturen aan de Staatssecretaris. Volgens Hofman waren deze vragen allemaal geschreven door lobbyisten.
Om uit te beelden hoe het politieke spel rondom de kansspelwet eruit zag, toonde het programma een pokertafel met daaraan drie spelers. De eerste speler was het Ministerie van Veiligheid en Justitie, de tweede speler was de categorie Loterijen (Staatsloterij, Goede Doelen Loterijen etc.), en de derde speler was de categorie casino’s. Omdat de Nederlandse Staats in alle drie de categorieën betrokken is, spelen zij volgens Hofman onder een hoedje.
NOGA als buy-in
De online casino’s wilden op hun beurt ook een plekje aan de pokertafel bemachtigen, maar dat was niet mogelijk omdat zij geen kansspelvergunning van de Kansspelautoriteit hadden. Hierom was een lobby nodig en hun buy-in om tafel te komen was volgens het programma de oprichting van de Nederlandse Online Gambling Associatie (NOGA).
Via de opgerichte branchevereniging kregen verschillende online casino’s, die nog altijd geen vergunning hebben, een stem aan tafel. Het programma noemt onder andere online aanbieders zoals Oranje Casino, PokerStars, en Bwin.
De lobby werd volgens Hofman gebruikt toen een hoogleraar een congres organiseerde over de gevaren van kansspelverslaving. Jack de Vries, voormalig CDA-Kamerlid, organiseerde een week daarvoor ook een congres. Dit congres was gratis te bezoeken, terwijl die van de hoogleraar € 350 per kaartje kostte. Op die manier kreeg het congres van De Vries, waar niet werd gesproken over de gevaren van (online) gokken, alle aandacht.
Sinds 1 oktober 2021 is de Wet Kansspelen op afstand (Koa) actief en dus, zo luidt de conclusie van Tim Hofman, had de lobby van de gokbedrijven uiteindelijk de beste kaarten aan tafel.
Het hele programma is te bekijken op npostart.nl.
