Trimbos publiceert Kennisagenda (online) gokken

Het Trimbos-instituut heeft de Kennisagenda (online) gokken gepubliceerd. In deze Kennisagenda komt het instituut met vier adviezen op belangrijke aandachtspunten die spelen sinds de opening van de gokmarkt.

Sinds invoering van de Wet kansspelen op afstand (koa) is legaal gokken in Nederland mogelijk. Het spelen van kansspelen brengt echter risico’s met zich mee. Een van die schaduwkanten is het op kunnen lopen van een gokverslaving. De bescherming van online gokkers schiet naar het idee van het Trimbos-instituut tekort, zo schrijft het haar website.

In de Kennisagenda (online) gokken van het Trimbos-instituut heeft de instantie vier adviezen uitgeschreven om spelers beter te kunnen beschermen:

• Onderzoek én grijp in op gokgerelateerde schade
• Regel onafhankelijke toegang tot data en maak wetenschappelijke kennisopbouw over digitale interventies mogelijk
• Onderzoek productontwerp, omgeving en reclame
• Werk toe naar wetenschappelijk onderbouwde preventie en behandeling

In deze kennisagenda is informatie opgenomen uit de kennissynthese en onderzoeksagenda van het Trimbos-instituut die in opdracht van ZonMw is opgesteld. De volgorde van de onderwerpen in de kennisagenda zegt niets over het belang van het onderwerp, aldus de instantie.

Hieronder worden de punten van de Kennisagenda besproken met daarin het advies van het Trimbos-instituut.

Onderzoek én grijp in op gokgerelateerde schade

De schade die gokken aanbrengt moet breder getrokken worden dan enkel gokverslaving. Trimbos heeft het over gokgerelateerde schade. Dit zijn problemen die direct of indirect met gokken te maken hebben. Denk hierbij aan schulden, het verliezen van je baan, of criminaliteit. Ook de omgeving van de persoon kan hier stevig onder lijden.

Het instituut wil een goed ingerichte en brede monitor van gokgerelateerde schade binnen Nederland in kaart brengen. De huidige metingen, aan de hand van zelfrapportage over gokgedrag, voldoen niet en geeft niet voldoende data om de volledige maatschappelijke impact van gokken in beeld te krijgen.

De informatie moet toegankelijker gemaakt worden en verschillende beroepsgroepen moeten informatie met elkaar delen. Het Trimbos-instituut ziet hiervoor een rol weggelegd bij het monitoren van gokgerelateerde schade. Zij hebben immers al jarenlange ervaring met het monitoren van onder andere alcohol-, tabak-, en drugsgebruik. Ook heeft het instituut mentale gezondheid gemonitord.

Regel onafhankelijke toegang tot data en maak wetenschappelijke kennisopbouw over digitale interventies mogelijk

Om betrouwbaar onderzoek te kunnen doen naar online gokken in Nederland moeten de randwaarden worden verbeterd. Dit houdt volgens het instituut in dat er een transparante en onafhankelijke toegang moet komen tot de gebruikscijfers van goksites.

Er is in Nederland simpelweg nog te weinig toegang tot de data van gokwebsites en de randvoorwaarden voor onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek naar gokproblematiek. 

Doordat er een onbalans is tussen de bedrijven, die de data hebben, en de onderzoekers is er begeleiding nodig vanuit de overheid of een derde partij. Het is noodzakelijk dat zij de onderzoeksmiddelen verdelen.

Het moet mogelijk worden om interventies binnen online gokproducten op te zetten en wetenschappelijk te evalueren. Interventies kunnen bestaan uit een pop-up venster met een waarschuwing tot aan een videogesprek als het gokgedrag uit de hand dreigt te lopen. Deze interventies moeten vervolgens wetenschappelijk onderbouwd en onderzocht worden.

Maar daar stopt het onderzoek niet. Het gaat verder dan alleen maar data verzamelen en het inzetten van interventies binnen de gokbranche. Ook het bedrijfsgedrag moet onder de loep genomen worden. Worden spelers gestuurd naar ongezonde keuzes of helpt het gokbedrijf je om een goede bewuste keuze te maken.

Doordat er sterke en soms tegengestelde financiële belangen spelen wil het Trimbos-insituut dat de overheid de helpende hand biedt. De overheid kan toegang geven tot data uit online gokproducten. Transparantie, onafhankelijkheid en toezicht zijn belangrijke voorwaarden hiervoor.

Trimbos wil dat er kaders komen voor het gedrag van alle betrokkenen en wil hier graag mee helpen. Dit is ook van toepassing voor het opzetten van interventies binnen de online gokomgeving. Het Trimbos-instituut heeft hier ruime ervaring mee en wil dit ook toepassen in de problematiek binnen het online gokken.

Onderzoek productontwerp, omgeving, en reclames

De gokwebsites en de (online) omgeving hebben door het specifieke ontwerp ook een substantiële rol bij het ontstaan van de gokproblematiek. Het ontwerp van de websites kan het gokgedrag remmen maar ook juist stimuleren. Zo kan een goksite een verplichte pauze inlassen. De speelsnelheid, de misleiding via winstkansen en de inzet van near-wins zijn echter voorbeelden van stimulatie voor gokken.

De (online) omgeving kan het gedrag met gokken ook beïnvloeden stelt Trimbos. Zo is er sinds de opening van de gokmarkt een overvloed aan gokreclames. Minister Weerwind wil dan ook een totaalverbod op ongerichte gokreclames invoeren. Sinds 30 juni is er een verbod op rolmodellen in gokreclames, en er zullen nog meer maatregelen volgen.

Het is hierbij van essentieel belang dat de invloed van reclames op kwetsbare groepen zoals jongeren goed gemonitord wordt.

Maar het gedrag kan ook positief beïnvloed worden. Het gokken kan minder laagdrempelig gemaakt worden via gelimiteerde openingstijden, limietstellingen en de snelheid van het bijstorten van geld.

Het Trimbos-instituut wil dat de weerbaarheid van gokkers tegen problematisch gokken, en misleiding over gokproducten en aanbieders verhoogd wordt. Hiervoor moet een onderzoek uitgevoerd worden naar de (online) omgeving en de ontwerpen van gokwebsites.

Het advies van het instituut luidt dan ook om te werken aan “een complete mix van onderzoek en interventie, gericht op gokkers, omgeving én productkenmerken. Hiervoor is het noodzakelijk dat het online landschap en de werkrelaties tussen de overheid, goksector en onderzoekers goed geregeld zijn zodat onafhankelijk onderzoek mogelijk is.”

Werk toe naar wetenschappelijk onderbouwde preventie en behandeling

Binnen de gezondheidsbevordering is er veel kennis over wat wel en niet werkt, alleen wordt deze kennis niet optimaal benut voor de preventie bij (online) gokken, zo stelt het instituut. De voorlichting en trainingen worden op dit moment voornamelijk uitgevoerd door kleine bedrijven of individuele personen.

Om de professionalisering in gang te brengen zijn er openbare overkoepelende programma’s nodig. Deze programma’s alsmede de interventies moeten meetbaar en duidelijk zijn. Als deze doelen gemeten zijn kunnen de interventies en preventies echt werken, zodat het geen ongewenste resultaten oplevert.

De aanpak moet op verschillende niveaus geïmplementeerd worden, zodat zij elkaar kunnen aanvullen en versterken. Want er is volgens het Trimbos-instituut namelijk geen ‘magic bullet’ die alle gokproblematiek kan oplossen.

Bij deze aanpak is het van belang dat het gaat om acties richting de gokkers alsmede onderzoek naar de gokbedrijven en het productaanbod.

Het Trimbos-instituut adviseert hier preventie, interventies en (online behandelingen) te professionaliseren met behulp van de kennis uit de bredere gezondheidsbevordering.

Met de ruime ervaring van het Trimbos-instituut met evidence based ontwikkeling van interventies en programma’s wil men graag bijdragen aan de professionalisering van preventie bij (online) gokken.

De Trimbos Kennisagenda over online gokken vind je hier. Projectleider Gamen, Gokken en Digitale Balans (Jeugd) voor het Trimbos-instituut is Tony van Rooij, die wij eerder interviewden over overkoepelende speellimieten.