Interview Steven Vrolijk over 2,5 jaar KVA

Een maand voor het opengaan van de gereguleerde Nederlandse gokmarkt, werd het Keurmerk Verantwoorde Affiliates (KVA) gelanceerd. Steven Vrolijk staat aan de basis van dat keurmerk dat inmiddels 2,5 jaar bestaat en is uitgegroeid naar een officieuze brancheorganisatie voor legale casino en bookmaker affiliates. In gesprek met Steven Vrolijk over het KVA, affiliatie, wetgeving, en meer.

Hoe gaat het met het KVA?

Het KVA staat er goed voor. We zijn vlak voor de opening van de markt begonnen. Vanaf dat moment hadden we al snel veel aanvragen. Vanaf de zomer van 2022 (conceptbesluit ongerichte reclame) merk je dat onze werkzaamheden, die eerst gericht waren op compliance checks en het verlenen van het keurmerk, zich nu ook veel richten op het politieke gedeelte.

We zijn eigenlijk een soort van branchevereniging voor onze leden en partners geworden. Je merkt dat dat positief heeft bijgedragen aan het vertrouwen dat mensen erin hebben.

Waar merk je dat aan?

We zijn vaker onderdeel van het debat. We spreken met de Kansspelautoriteit en het Ministerie van Justitie en Veiligheid bijvoorbeeld. Daarin bieden we ook altijd aan om onze inzichten te delen, zodat we goed kunnen werken aan het belangrijkste doel: consumentenbescherming. En grote aanbieders geven aan het interessant te vinden wat wij doen en ze zoeken actief de samenwerking. Maar bovenal merken we het aan de vele vragen die we krijgen. Aan de lopende band willen mensen dingen van ons weten over affiliatie, marketing, en de juridische aspecten daarvan.

Zeker in het begin was er vanuit sommige affiliates de nodige kritiek.

Dat weet ik nog goed; dat was niet zo'n leuke tijd. We begonnen met de beste intenties en veel enthousiasme, in de overtuiging dat we iets konden toevoegen aan een markt die echt in de kinderschoenen stond. Onze voortvarendheid en het gekozen model werden ons niet door iedereen in dank afgenomen. Gelukkig was het grootste deel van de reacties erg positief.

Het is goed om te benadrukken dat we van het KVA niet rijk worden. Als je kijkt naar het aantal uren dat alleen al in zo'n compliance check gaat zitten, dan weet je dat daar het geld niet verdiend gaat worden. Naast die checks behartigen we dus nog de belangen van de aangesloten affiliates met onderzoeken en het in contact blijven met alle stakeholders.

Het KVA is voortgekomen uit het idee wat Onetime, MeneerCasino, CasinoNieuws.nl en XY Legal Solutions hadden. Om te voorkomen dat de slager zijn eigen vlees zou keuren, is het ondergebracht bij XY Legal Solutions waarbij de affiliates zelf geen invloed hebben. Voor XY Legal Solutions is het KVA echter geen relevant verdienmodel. Wel hebben we natuurlijk veel voordeel gehad aan de goede naam die we hebben opgebouwd met de KVA-werkzaamheden.

Jullie zijn ook in het buitenland actief.

Een paar jaar geleden hebben we al besloten om ook in het buitenland onze diensten aan te gaan bieden omdat we zagen dat daar eenzelfde vraag bestond. We begonnen in het Verenigd Koninkrijk en België. Kort na deze keuze kregen we echter veel op ons bord in Nederland. In eerste instantie kwam dat door het concept-besluit voor het ongerichte reclameverbod dat in juli 2022 werd gepubliceerd. Na publicatie van de definitieve versie in april 2023, werd het nog veel drukker.

Onze internationale keurmerken kwamen daardoor op een laag pitje te staan. Inmiddels hebben we dat weer opgepakt, nu ook met samenwerkingen binnen de XY-groepstructuur. We hebben binnen de XY-groep ook een webdesignbedrijf, een administratiekantoor en een marketingbedrijf, waardoor we effectief kunnen werken aan een grootschalige uitrol zoals we dat bij QMRA doen.

Het loopt lekker moet ik zeggen. We hebben veel aanmeldingen gehad, waaronder een paar grote partijen die het heel interessant vinden.

Niet alleen in Nederland wordt er strenger gereguleerd.

Inderdaad, net als in Nederland wordt er ook in andere landen strenger gereguleerd. In ieder geval binnen de Europese Unie dan, waar wij voornamelijk actief zijn. De enige plaats buiten Europa waar wij ons op dit moment op toeleggen met QMRA, is de Amerikaanse staat Michigan. En dat is eigenlijk puur toeval; we hebben lange tijd voor een klant onderzoek gedaan naar deze markt, dus die wet- en regelgeving kennen we. Wel onderzoeken we lancering binnen meer Amerikaanse staten.

De Europese zuster-keurmerken ^{(QMRA, red.)} van het KVA zijn uiteindelijk ontstaan omdat een klant van XYLS vroeg of wij ook keurmerken hadden voor andere Europese landen. Die hadden we toen niet, maar we kregen alsnog de opdracht de wet- en regelgeving voor een serie aan landen uit te pluizen om zo zeker te stellen dat die klant zich overal netjes aan de regels hield.

In het opstellen van de richtlijnen en regels voor die klant, heeft veel tijd gezeten. Daar hebben we ons voordeel mee gedaan: die kennis hebben we nu in huis. Van daaruit zijn we de andere keurmerken gestart.

Op het gebied van reclames is er nogal wat gebeurd.

Het Besluit Orka is al behoorlijk stevig inderdaad. Ongerichte reclames zijn zo goed als verboden en behoren binnenkort helemaal tot het verleden. Voor het stukje gerichte reclames zijn behoorlijk strenge voorwaarden opgesteld en affiliates hebben daar meer dan wie ook mee te maken.

De welwillendheid van onze leden, maar ook van de operators met wie wij samenwerken, is mij daarbij wel positief opgevallen. Alle betrokkenen zijn continu bezig met het uitzoeken wat wel en wat niet kan, en weten ons daar ook voor te vinden. Ik heb het idee dat affiliates nadrukkelijk niet de grenzen opzoeken hierin.

Dat stemt mij positief maar als ik dan die motie van Boswijk zie voor een algeheel reclameverbod, dan schrik ik en denk: pas op! Ik heb niet het idee dat er volledige kennis aanwezig is bij de Kamerleden die op dit punt grote beslissingen maken. Ze weten volgens mij niet precies wat de risico's zijn als je echt alles gaat verbieden.

Wat kunnen we daaraan doen?

Recentelijk hebben we inzichtelijk gemaakt wat de zoekvolumes zijn op diverse casino-termen. En dat was nog maar een hele kleine selectie van algemene zoektermen. Zo’n onderzoek en de bevindingen daaruit, delen we ook met de diverse Kamerleden op dit dossier. Om de communicatie hierover te vereenvoudigen, hebben we kort geleden ook een animatievideo gemaakt:

Reclame is niet populair, maar wel nodig wat jou betreft?

Als ik op een verjaardag zit en het hierover heb, dan ontstaan er wel interessante discussies. Veel mensen zijn aanvankelijk voor een verbod; weg met die gokreclames! Maar als je uitlegt hoe het zit en wat een totaalverbod zou bewerkstelligen, dan veranderen sommige mensen wel van gedachten.

Het KVA is geen traditionele branchevereniging. Wij zijn niet fulltime aan het lobbyen, we proberen constructief in gesprek te blijven over onze eigen portefeuille. Wij zijn bereikbaar als een toezichthouder of beleidsbepaler een aanspreekpunt wil voor een groot deel van alle legale affiliates in Nederland. En we publiceren onderzoeken die een compleet beeld schetsen van wat er zich nu afspeelt op de markt die niet voor iedereen altijd even inzichtelijk is. Zeker als we een spotlight richten op de illegale markt, dan krijg je iets te zien wat niet al te fraai is. Wat daar gebeurt, kan eigenlijk het daglicht niet verdragen.

Google zal haar algoritme niet zomaar aanpassen. Als je dus op zoek bent naar informatie over online gokken, dan komen daar (na de advertienties) veel websites die het van organische kracht moeten hebben. Dan kan je er als wetgever maar beter voor zorgen dat daar sites staan die zich houden aan de Nederlandse wetgeving en alleen goksites aanprijzen die een vergunning hebben van de Kansspelautoriteit. Als je de welwillende en in overeenstemming met de wet handelende affiliates zoals die aangesloten bij het KVA verbiedt, dan krijg je er alleen maar rotte appels voor terug. Dat inzicht doet bij de meeste mensen op verjaardagen het licht wel branden; dan snappen ze wel dat een totaalverbod het tegenovergestelde effect zou hebben.

Daarbij is vooral het volgende zo overtuigend: het gaat om personen die actief interesse hebben in online kansspelen. Waarom zou je die een overzicht van legaal aanbod ontnemen?

Met jullie internationale keurmerken hebben jullie nu ook kennis van over de grens. Zijn er gebieden waar de beleidsmakers in Nederland naar moeten kijken wat jullie betreft?

Dat is wel interessant; de ervaringen in het buitenland moeten absoluut meegenomen worden. Niet alleen om te zien hoe het moet of kan, maar vooral ook hoe het niet moet.

Meerdere aangenomen moties citeren het rapport van de Nationaal Rapporteur Verslavingen. Die adviseert onder 4.4, advies 13 een marketingmodel naar ofwel Italiaans of Belgisch model.

Italië is een lastig verhaal. Er werd onlangs inzichtelijk gemaakt dat daar miljarden euro’s naar de illegale markt gaan. Voor Nederland is het dus wijsheid om weg te blijven van het Italiaanse model.

De NRV benoemt ook het Belgische model. België heeft vorig jaar een algeheel reclameverbod voor kansspelen in werking gezet. Belgie is hier uiteindelijk deels op teruggekomen en heeft ervoor gekozen om zoekmachine-affiliatie juist weer legaal te maken. Als je puur kijkt naar organisch vindbare affiliates, is er zeker wat voor te zeggen dat je die juist moet toestaan. Dat zijn de partijen die ervoor zorgen dat mensen die écht op zoek zijn naar online casino’s, gaan gokken bij het legale aanbod.

Illegale affiliates zijn er genoeg.

Dat gaat best ver. Op Facebook kwam ik laatst een advertentie die leek voor Fair Play Online te zijn, compleet met een foto erbij van het Fair Play-team met Björn Fuchs in het midden. Maar als je erop klikte, kwam je op een illegale website terecht. Hetzelfde gaat op voor Holland Casino Online en Jacks, die worden ook veel door illegale sites gebruikt. Ze worden steeds brutaler en gebruiken massaal foto's van de legale casino's. Dat vind ik heel erg ver gaan.

Wij hebben september vorig jaar uitgelicht dat er door illegale affiliates keihard op Nederland gefocust wordt, en dat hebben we ook gedeeld met de Kansspelautoriteit. Het is echt schrijnend wat er gebeurt, maar gelukkig is de handhavingsafdeling van de toezichthouder hard aan het werk op dit vlak.

Wat overigens helemaal schandelijk is, zijn de illegale affiliates die zich richten op mensen die in Cruks staan. Mensen die zo sterk zijn geweest om zichzelf in bescherming te nemen door zich uit te schrijven in Cruks, en die dan weer proberen aan het gokken te krijgen… Dat is echt het meest verwerpelijke wat ik me kan bedenken. Die mensen zouden zich kapot moeten schamen.

Dat je je als je bij het KVA bent aangesloten niet richt op mensen die in Cruks staan, lijkt me vanzelfsprekend. Dat is ook simpelweg bij wet verboden. Maar wij vragen onze leden op sommige punten ook verder te gaan dan de wet strikt gezien voorschrijft. Mede op voorspraak van Yvon Jansma die in onze Raad van Advies zit, schrijven wij ook voor dat affiliates een verslavingspreventiebeleid opstellen. Voor vergunninghouders is dat verplicht maar wij vinden het goed dat ook affiliates hier informatie over beschikbaar hebben. Affiliates zijn toch vaak de eerste stap in iemands reis die eindigt bij een goksite.

Is dat precies de rol van de Raad van Advies voor het KVA?

De raad van advies is inderdaad een orgaan waar wij ons oor bij te luister kunnen leggen als er op welk vlak dan ook input nodig is. Peter-Paul zijn expertise spreekt voor zich. Hij heeft veel ervaring, ook internationaal.

Met Björn in de Raad van Advies hebben we echt the voice of reason. Hij is echt een thought leader met een heldere visie. Die etaleert hij niet alleen als we hem er naar vragen, maar brengt hij ook tot uiting in panels en blogs. Met Anne-Jaap erbij hebben we iemand met een schat aan kennis en ervaring, ook op het gebied van sportmedia.