Ook in 2022 was er sprake van een daling van het aantal personen dat werd behandeld voor een gokverslaving. Dat blijkt uit het jaarrapport 2022 van LADIS. Het aantal behandelde personen met een gokverslaving daalde met 7% ten opzichte van 2021. De gemiddelde leeftijd van de behandelde gokverslaafden lag op 35 jaar, net als voorgaande jaren.
Sinds 2006 worden gegevens over de verslavingszorg in Nederland verzameld in het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS).
LADIS wordt beheerd door de Stichting Informatie Voorziening Zorg (IVZ).
Download jaarrapportage 2022 (1 MB)
Staatssecretaris Maarten van Ooijen (ChristenUnie) van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, stuurde donderdag een brief aan de Tweede Kamer over ‘verscheidene onderwerpen op het gebied van drugs.’ Hij deelde hierbij zes bijlagen, waaronder de jaarrapportage 2022 van het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS).
De jaarrapportage van LADIS toont dat 61.100 mensen in 2022 werden behandeld voor een verslaving. Net als vorig jaar was bijna driekwart (73%) van alle behandelde personen man. De gemiddelde leeftijd lag op 42. Een kwart van hen werd voor het eerst behandeld voor een verslaving. Bijna de helft (49%) zocht hulp voor meer dan een verslaving.
1.920 personen werden in 2022 behandeld voor een gokverslaving
| 2022 | |
|---|---|
| Aantal hulpzoekers | 1.920 |
| Aandeel verslavingszorg | 3% |
| Aandeel mannen | 87% |
| Aandeel vrouwen | 13% |
| Gemiddelde leeftijd | 35 jaar |
| Aandeel jonger dan 25 jaar | 17% |
| Aandeel ouder dan 55 | 8% |
In 2022 werden 61.100 mensen in Nederland behandeld voor een verslaving. Hiervan werden 1.920 personen behandeld met een gokverslaving als primaire problematiek. Het grootste deel van deze cliënten, 44% van het totaal, werd behandeld voor een alcoholverslaving als voornaamste problematiek.
Het aandeel gokverslaafden in de verslavingszorg lag op 3%, een even groot aandeel als bijvoorbeeld het aantal personen dat behandeld wordt voor een amfetamineverslaving. Na alcohol waren verslavingen aan cannabis (15%), opiaten (13%), en cocaïne (12%) het meest voorkomend in de Nederlandse verslavingszorg.
Net als in 2021 is het grootste deel van de personen die voor een gokverslaving worden behandeld man (87%). Ook in de leeftijden van de behandelde personen is weinig veranderd ten opzichte van 2021. De gemiddelde leeftijd is nog altijd 35 jaar, waarbij 17% van de personen jonger is dan 25. Er was een daling van een procentpunt in de leeftijdscategorie ’56 jaar en ouder’.
| Primaire problematiek | Aantal personen in 2022 | Aandeel problematiek | Verandering t.o.v. 2021 |
|---|---|---|---|
| Alcohol | 27.087 | 44% | -2% |
| Opiaten | 7.979 | 12% | -4% |
| Cocaïne | 7.358 | 12% | -2% |
| Cannabis | 9.231 | 16% | -4% |
| Amfetamine | 1.816 | 3% | -3% |
| Ecstasy | 139 | 0% | +17% |
| GHB | 963 | 2% | -12% |
| Medicijnen | 1.303 | 2% | 9% |
| Gokken | 1.920 | 3% | -7% |
| Overig | 3.304 | 4% | 6% |
| Totaal | 61.100 | 100% |
Als er alleen wordt gekeken naar de groep jongeren tot en met 24 jaar oud, dan meldde 5% van hen zich met een gokverslaving als primaire problematiek. Dit ligt een procentpunt lager dan in 2021. Binnen de groep jongeren is een verslaving aan cannabis met 42% het hoogste.
In de oudste groep, van 56 jaar en ouder, wordt 1% behandeld voor een gokverslaving. In deze categorie is vooral hulp gezocht voor een alcohol- (61%) of opiaten (24%) verslaving.
7% daling van mensen die zich meldt met een gokverslaving
Het aantal personen in de verslavingszorg met als primaire problematiek gokken neemt af. Het aantal mensen dat momenteel wordt behandeld (1.920) ligt 7% lager dan in 2021. In 2021 was er ook al sprake van een daling, maar toen sprak men over het aantal mensen dat zich in 2021 aanmeldde voor verslavingszorg. Deze nieuwe aanmeldingen in 2021 lagen toen 10% lager dan in 2020.
In het jaarrapport waarschuwt LADIS dat de genoemde cijfers wel in een bepaalde context geïnterpreteerd moeten worden:
“Deze cijfers moeten voorzichtig worden geduid omdat mensen met gokproblematiek niet altijd hulp vragen in de verslavingszorg, er zijn ook andere plekken waar men terecht kan. Ook duurt het vaak geruime tijd voordat personen die problematisch gokken aankloppen bij de verslavingszorg.”
Citaat uit jaarrapport LADIS
In figuur 75 uit het rapport is wel op te maken dat er al sinds 2017 sprake is van een afname van het aantal personen dat in behandeling is voor een gokverslaving. Het aandeel in de verslavingszorg was in 2018 met ruim 4% het hoogst. In dat jaar werden meer dan 2.500 mensen behandeld voor gokproblematiek.
Mensen die kampen met een (kansspel)verslaving melden zich niet direct bij een verslavingsinstelling. Er gaat altijd een periode aan vooraf voordat mensen de stap naar een instelling (durven te) nemen. Volgens diverse experts komt een gokverslaving gemiddeld pas na 7 jaar aan de oppervlakte. De in deze tussenrapportage genoemde data gaat over de mensen die zich daadwerkelijk melden bij een verslavingskliniek.
Toen vorig jaar de eerste rapportage van LADIS sinds jaren werd gedeeld, werd ook de uitkomst van een enquête onder verslavingsinstellingen gedeeld. Met behulp van de enquête wilde Stichting Informatie Voorziening Zorg, de beheerder van LADIS, een inschatting maken of de eventuele gevolgen van de legalisering van online kansspelen in Nederland al merkbaar waren. In 2021 zou dit nog niet te zien zijn, omdat de wet pas in het vierde kwartaal van 2021 werd ingevoerd.
Op basis de enquête die destijds werd gehouden, werd al voorspeld dat ook in 2022 het aantal behandelde personen met een gokverslaving zou dalen. Het donderdag gepubliceerde jaarrapport bevestigt die voorspelling.
Primaire en secundaire verslaving
Het komt regelmatig voor dat personen hulp zoeken voor een specifieke verslaving waarbij blijkt dat er meer verslavingsvormen spelen. In dat geval wordt er gekeken naar de voornaamste problematiek, de primaire verslaving. De overige verslavingen worden ook behandeld, maar gecategoriseerd als ‘secundaire verslavingsproblematiek’.
Zo is te zien dat bij 22% van de personen die behandeld worden voor een gokverslaving ook sprake is van een zucht naar alcohol. Andersom kampt 1% van de personen die hulp krijgt voor een cannabisverslaving ook met gokproblematiek als secundaire verslavingsproblematiek.
| Primair Secundair | Alcohol | Opiaten | Cocaïne | Cannabis | Amfetamine | Ecstasy | GHB | Medicijnen | Gokken |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alcohol | 0% | 5% | 17% | 18% | 16% | 22% | 17% | 17% | 22% |
| Opiaten | 3% | 10% | 8% | 2% | 2% | 2% | 8% | 8% | 3% |
| Cocaïne | 8% | 19% | 18% | 6% | 9% | 10% | 24% | 4% | 3% |
| Cannabis | 9% | 3% | 8% | 1% | 11% | 15% | 4% | 5% | 3% |
| Amfetamine | 1% | 1% | 1% | 2% | 0% | 1% | 9% | 1% | 1% |
| Ecstasy | 0% | 0% | 0% | 0% | 1% | 1% | 1% | 0% | 0% |
| GHB | 0% | 0% | 1% | 0% | 3% | 4% | 0% | 1% | 0% |
| Medicijnen | 5% | 2% | 1% | 1% | 2% | 2% | 4% | 6% | 1% |
| Gokken | 0% | 0% | 1% | 1% | 1% | 1% | 0% | 0% | 2% |
| Overig | 19% | 3% | 6% | 17% | 13% | 12% | 10% | 8% | 10% |
| Totaal | 45% | 43% | 61% | 48% | 58% | 70% | 77% | 50% | 45% |
| Geen secundaire | 55% | 57% | 39% | 52% | 42% | 30% | 23% | 50% | 55% |
Van alle mensen die zich met een gokverslaving als primaire verslaving meldt bij een verslavingsinstelling, kampt 45% ook met een secundaire verslaving.
Van de 45% die ook een tweede verslaving heeft, kampt 4,4% ook met een andere vorm van gokverslaving. Iemand kan bijvoorbeeld primair verslaafd zijn aan het wedden op sport, maar als secundaire problematiek een verslaving aan gokkasten aangeven. Beiden vallen in dat geval onder gokverslaving.
Van alle mensen die gokken als secundaire verslaving opgeeft, kampt 22% met alcohol als primaire verslaving.
Leeftijd
De gemiddelde leeftijd van de personen die worden behandeld voor een gokverslaving is al sinds 2019 stabiel. Net als in 2021 is de gemiddelde leeftijd 35 jaar. Er worden in de rapportage grafieken, zoals hieronder weergegeven, gedeeld. De exacte datapunten waarop de grafieken zijn geplot, zijn daarbij niet openbaar gemaakt.
Reactie NOGA en VNLOK
De branchevereniging Nederlandse Online Gambling Associatie (NOGA) reageerde donderdag via LinkedIn op de cijfers uit het jaarrapport 2022 van LADIS. Peter-Paul de Goeij noemt de cijfers bemoedigend, maar legt uit dat de cijfers nog verder teruggebracht moeten worden:
“Uit de vandaag gepubliceerde cijfers blijkt dat er geen stijging te zien is van het aantal gokverslaafden in de verslavingszorg, en dat hun aantal in het totaal aan hulpverzoeken bij verslavingszorg met 3% bescheiden blijft. Dit ondanks dat 2022 het eerste volledige jaar was waarin Nederlanders legaal online konden gokken. Dit is bemoedigend, maar geeft geen reden tot juichen. Er blijken immers nog steeds 1920 personen te zijn die wel om hulp bij hun gokverslaving hebben gevraagd, en dat zijn er 1920 te veel. Met proportionele en gerichte maatregelen moet dit cijfer nog verder gereduceerd kunnen worden. Gokken moet een veilige en verantwoorde vorm van entertainment zijn voor alle Nederlanders, en NOGA en haar leden blijven zich daarvoor inspannen.”
Peter-Paul de Goeij, NOGA
Ook branchevereniging VNLOK reageert bij monde van voorzitter Helma Lodders optimistisch op de nieuwe cijfers van LADIS:
“Dat in tegenstelling tot het beeld in de media ook in 2022 het aantal mensen dat hulp zocht voor een gokverslaving daalt, is hoopgevend voor de toekomst. Het is ook een opsteker voor de medewerkers van onze leden. Zij zetten zich dagelijks in om te voorkomen dat mensen in de problemen komen door online kansspelen, maar ook om mensen te laten genieten van het spel. Deze cijfers zijn een goede indicatie dat ze op de goede weg zijn, maar geen reden om achterover te leunen. Leden van de VNLOK voelen zich verantwoordelijk om de groep probleemspelers zo klein mogelijk te houden.
“Hoewel de LADIS-cijfers niet alles omvattend zijn, bevestigen ze het beeld dat slechts een kleine minderheid van alle gokkers een verslaving ontwikkelt. De uitdaging voor overheid, zorginstellingen en aanbieders van online kansspelen is om deze dalende trend ook de komende jaren vast te houden en tegelijkertijd oog te hebben voor de meerderheid van spelers die geen probleemgedrag of kansspelverslaving heeft. Eventuele maatregelen moeten effectief zijn en in verhouding staan tot het probleem. Goed samenwerken op basis van feiten, cijfers en onderzoek is dan essentieel.”
Helma Loddders, voorzitter VNLOK
Lead-image achtergrond door Freepik. Bewerking door CasinoNieuws.nl.
Update 19:14: reactie Helma Lodders toegevoegd.
Heb je het gokken niet meer onder controle? Dan kan je jezelf inschrijven in Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) via CruksRegister.nl. Eenmaal aangemeld voor die gokstop, kan je niet meer bij landgebonden en online casino’s spelen. Cruks is een middel, niet de ultieme oplossing. Lees onze pagina over bewust spelen en zoek hulp als je er niet alleen uitkomt.
