Afgelopen zaterdagmiddag trok een artikel op de website van RTL Nieuws mijn aandacht. Een artikel over het beleid inzake online gokken. Met dikke letters werd die ‘desastreus’ genoemd. Als een rasechte vakidioot vergat ik dat het zaterdag was, stopte met het strijken van mijn overhemden en begon vol verwachting met lezen.
Vol verwachting, omdat ik hoopte nieuwe inzichten te verkrijgen die het predicaat ‘desastreus’ konden uitleggen en onderbouwen. Enkele minuten later regeerde de teleurstelling. Het was helaas een slecht gebakken, tendentieuze cake waarvan het glazuur van maatschappelijke retoriek weelderig af droop.
De vierde macht
Voor sommige liefhebbers van de trias politica vormt de pers of de journalistiek de vierde macht. Een additionele pijler die extra controle en transparantie toevoegt naast de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. Een mooi voorbeeld daarvan was/is de rol van de journalistiek in de toeslagen affaire. Kwaliteitsjournalistiek die aansluit bij de Leidraad van de Raad van de Journalistiek. Een leidraad die naar eigen zegge “…uitgaat van een paar belangrijke principes: goede journalistiek is waarheidsgetrouw en nauwgezet, onpartijdig en fair, controleerbaar en integer…”.
Die woorden zijn lichtjaren verwijderd van het artikel dat ik las. Dat herkauwde vooral meningen en perspectieven die geen feitelijke onderbouwing hebben.
Evaluatie
Hoewel de wettelijke evaluatie van de Wet KOA in oktober van dit jaar op de agenda staat, wordt de Nationaal Rapporteur Verslavingen nu al probleemloos ingevlogen voor conclusies: “…De legalisering van het online gokken is desastreus uitgepakt…” en “…de plannen zijn gewoon bij lange na niet genoeg om de grote problemen die nu spelen op orde te krijgen…”.
Goed nieuws voor alle stakeholders, onderzoeksbureaus en de vele ambtenaren die voorbereidingen treffen voor de evaluatie. Kennelijk is het oordeel al binnen.
Veel erger is het feit dat de journalisten van RTL Nieuws kennelijk geen noodzaak zagen om feiten en context zelf goed te onderzoeken.
Björn Fuchs
Veel erger is het feit dat de journalisten van RTL Nieuws kennelijk geen noodzaak zagen om feiten en context zelf goed te onderzoeken. Wellicht hadden ze dan kunnen vast stellen dat het overgrote deel van de online gokkers helemaal geen problemen heeft. Dat de 2023 cijfers van LADIS over kansspelverslaving nog niet bekend zijn. Dat er een maatschappelijke kosten-baten analyse is gemaakt n.a.v. de legalisering van online gokken. De woorden ‘waarheidsgetrouw’ en ‘nauwgezet’ echoën door mijn hoofd.
Achtergrond
Het verhaal van de bekende ex-verslaafde Nando passeert ook ruimschoots de revue. Ervaringsdeskundigen zoals hij zijn een waardevol en essentieel fenomeen. Hun verhalen geven kleur en een uniek, menselijk perspectief.
In een artikel waarvan de titel klinkt als conclusie over het online gokbeleid, is het logisch dat Nando zijn ‘2 cents’ toevoegt. No pun intended, want Nando is veel geld verloren door zijn gokverslaving.
Vreemd genoeg schrijven de betreffende journalisten klakkeloos op dat “…Nando al tweeënhalf jaar niet meer gokt en al zijn accounts heeft geblokkeerd…”. Nando gokt dus al niet meer sinds juli 2021. Dan staat dus ook vast dat hij niet kan hebben gegokt bij legale, online aanbieders. Die waren er immers pas vanaf 1 oktober 2021. Dat maakt het enigszins scheef om zijn mening en ervaring aanhalen ter ondersteuning de gekleurde titel van het artikel.
Held
Begrijp me niet verkeerd, want ik vind Nando een held. Hij heeft niet alleen een aantal verschillende verslavingen overwonnen, maar helpt ook lotgenoten. Daarnaast stipt hij twee belangrijke zaken aan:
Allereerst voorlichting. Er is immers nog nooit een SIRE-campagne geweest die waarschuwt voor de gevaren van gokken. Een handschoen die recent overigens ten dele wel is opgepakt door de Kansspelautoriteit.
Hij stelt dat de (destijds niet legale) online gokbedrijven hadden moeten kunnen zien dat hij een probleemgokker was; maar hij meent ook dat het zijn eigen verantwoordelijkheid is geweest.
Björn Fuchs
Van epische proporties is echter het feit dat Nando -ondanks zijn ervaring en mening- genuanceerd is. Hij stelt dat de (destijds niet legale) online gokbedrijven hadden moeten kunnen zien dat hij een probleemgokker was; maar hij meent ook dat het zijn eigen verantwoordelijkheid is geweest.
Balans
Legale online gokbedrijven hebben wat mij betreft de bovenliggende verantwoordelijkheid als het gaat om de preventie van kansspelverslaving. Beide zijden van de nuance van Nando dienen daarbij een rol te hebben. Legale aanbieders zijn gebaat bij proportionele, concrete en werkbare aanscherping van de zorgplicht. Meetbaar en met duidelijke definities.
Aan de andere kant moeten we waken voor een overdaad aan drempels, controles en hoepels. Het op Orwelliaanse wijze onder curatele plaatsen van alle Nederlandse online gokkers zal een averechts effect hebben voor de doelstellingen van het Nederlandse kansspelbeleid. Het overgrote deel van de gokkers heeft immers geen probleemgedrag.
Het is en blijft uitdagend om de juiste balans te vinden richting de kleine minderheid die wel probleemgedrag ontwikkelt en de preventie hiervan. Dialoog, feiten en proportionaliteit zijn hierbij de belangrijkste pijlers. Meningen en interpretaties moeten hierbij respectvol worden gewogen, maar mogen nimmer op selectieve wijze de doorslag geven.
