Er bestaan momenteel meerdere schalen om de mate van probleemgokken aan te duiden. De nieuwste methode van categoriseren is de Online Problem Gambling Behavior Index (OPGBI). Deze index is anders dan zijn voorgangers aangezien de OPGBI zich richt op het daadwerkelijke gokgedrag in plaats van de gevolgen van het probleemgokken.
Tijdens het onderzoek naar probleemgokken werden Kroatische spelers die gokten op de online website van de legale loterij Lutrija, die naast loterijen ook onder andere online casino en het wedden op sport aanbiedt, gevraagd om deel te nemen aan een enquête. In totaal werden 10.000 gokkers ondervraagd, waarvan 25,4% vrouw was. De deelnemers aan het onderzoek hielden zich vooral bezig met het meespelen met de Lotto (72%), wedden op sport (50%), het spelen op online gokkasten (19,9%), en krasloten (17,3%).
De volgende 12 vragen moesten de deelnemers van het onderzoek beantwoorden, met daarachter de uitkomsten van de enquête vermeld:
| OPGB | Item | Nooit, % | Soms, % | Meestal, % | Bijna altijd, % |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Stort je geld op je account tijdens een online goksessie? | 47 | 40 | 6 | 7 |
| 2 | Verhoog je je inzet na het verliezen tijdens een online goksessie? | 70 | 26 | 2 | 2 |
| 3 | Verhoog je je inzet de volgende dag nadat je hebt verloren tijdens een online goksessie? | 79 | 19 | 1 | 1 |
| 4 | Gok je online langer dan 4 uur per dag? | 88 | 10 | 1 | 1 |
| 5 | Gok je online met een verscheidenheid aan verschillende inzetten? | 60 | 34 | 4 | 3 |
| 6 | Speel je meer dan vijf soorten online gokspellen in een maand? | 78 | 16 | 2 | 3 |
| 7 | Her-gok je je online winsten meteen nadat je hebt gewonnen? | 41 | 45 | 7 | 7 |
| 8 | Gebruik je verschillende betaalpassen of creditcards om stortingen te verrichten tijdens een online goksessie? | 73 | 19 | 3 | 6 |
| 9 | Gedraag je je agressief in online gokchatrooms? | 97 | 2 | 0 | 0 |
| 10 | Neem je contact op met de klantenservice om te klagen over je online gokverliezen? | 97 | 3 | 0 | 0 |
| 11 | Bereik je je (of de website’s) geldbestedingslimieten (als je die hebt)? | 76 | 19 | 2 | 3 |
| 12 | Bereik je je (of de website’s) tijdslimieten (als je die hebt)? | 83 | 14 | 2 | 2 |
In Tabel 1 worden de twaalf vragen weergegeven. Deze vragen houden verband met het gokgedrag van de spelers, zoals “Zet je je online winsten opnieuw in direct nadat je hebt gewonnen?”. Deelnemers moesten twaalf vragen beantwoorden met betrekking tot de afgelopen maand. Voor elk van de twaalf vragen moesten spelers kiezen tussen de categorieën ‘Nooit’ (0), ‘Soms’ (1), ‘Meestal’ (2) en ‘Bijna altijd’ (3). De totale scores varieerden uiteindelijk tussen 0 en 36. Hogere scores duiden op grotere problemen met online gokken. Het merendeel van de twaalf vragen omvat daadwerkelijk gokgedrag dat in de onderzoeksliteratuur is geassocieerd met problematisch gokken.
Als onderdeel van de uitkomst van het onderzoek is een nieuwe screeningstool ontwikkeld, genaamd de Online Problem Gambling Behavior Index (OPGBI), en zijn de psychometrische kenmerken ervan onderzocht. Uit de EFA-analyse bleek dat de twaalf vragen drie verborgen factoren vertoonden:
- Het gokgedrag
- Het evalueren van de limietinstellingen
- Communicatie met exploitanten
Daadwerkelijk gokgedrag is voorspellend
Naast de twaalf vragen moesten de Kroatische gokkers ook de Problem Gambling Severity Index (PGSI)-vragenlijst invullen. Uit het onderzoek bleek dat de OPGBI een grote correlatie had met de PGSI-score, ondanks de verschillen. Hoewel sommige negatieve gevolgen worden geëvalueerd, richt de PGSI zich voornamelijk op een benadering die gericht is op verslaving bij het beoordelen van gokgerelateerde schade. Dit in plaats van een benadering gebaseerd op de volksgezondheid.
Als het gaat om problematisch gokken, wordt in een volksgezondheidsbenadering erkend dat de meeste schade veroorzaakt wordt door een veel grotere groep mensen die minder ernstige gokgerelateerde problemen hebben, en niet alleen door personen met de meest ernstige gokproblemen, zo leest het onderzoek.
Het verschil met de OPGBI en andere indexen is dat de nieuwste index zich dus richt op problematisch gokgedrag. De overige screeningstools richten zich vooral op de gevolgen van probleemgokken. Tevens bestaat de OPGBI uit 12 vragen, waar de PGSI slechts 9 vragen kent. Van de 9 vragen zijn er slechts 2 gericht op daadwerkelijk gokgedrag. De analyses suggereren dat daadwerkelijk gokgedrag (zoals beoordeeld met behulp van de OPGBI) voorspellend is voor problematisch gokken.
Verband probleemgokken en bepaalde gokspellen
De studie onthulde daarnaast ook een verband tussen probleemgokken en specifieke soorten spellen. Het spelen op slots, roulette en het wedden op paardenraces vertoonden een positieve correlatie met problematisch gokgedrag. Deze hogere associatie met problematisch gokken komt door de hoge speelfrequentie en de snelle spelervaring bij gokkasten.
Slechts weinig deelnemers gaven aan dat ze in de afgelopen maand hadden gegokt op roulette of paardenraces. Hierdoor is de sample size zeer klein over deze twee vormen van gokken. Daarentegen vertoonde het spelen van lotto een negatieve correlatie met problematisch gokken, wat ook overeenkomt met eerdere bevindingen in onderzoeken. Dit ligt in de lijn met de regelgeving in Nederland, waar de Lotto, net als andere loterijen, in de categorie laag risico kansspelen valt.
Het feit dat puur gedragsgerelateerde aspecten van gokken voorspellend zijn voor psychologische aspecten en problematisch gokken kan van groot voordeel zijn voor gokexploitanten.
Wel plaatsen de onderzoekers enkele kanttekeningen aangaande de studie. Zo was de enquête slechts bij één legale aanbieder in te vullen. Daarnaast kunnen de gokkers die spelen bij een loterij die ook online casinospelen aanbiedt, anders zijn dan gokkers die bij een online casino. Er wordt dan ook gezegd dat in de toekomst de index gebruikt moet worden bij onderzoeken naar gokproblemen in verschillende landen en bij meerdere legale aanbieders.
Onderzoeken in Nederland
Het onderzoek lag onder meer in handen van Dr. Michael Auer en wetenschapper Mark Griffiths. Dit onderzoeksduo is gespecialiseerd in het analyseren van (online) gokken en problematisch gokgedrag. Zij deden eerder ook onderzoek bij TOTO naar het gedrag van gokkers nadat het online casino een interventie had uitgevoerd.
Daarnaast deden zij met de studie ‘Nudging online gamblers to withdraw money‘ onderzoek naar de hypothese dat een gokbedrijf spelers kan sturen in de richting van het maken van verantwoorde beslissingen, waaronder het direct uitbetalen van gewonnen geld met gokken. Tijdens het onderzoek maakte het duo gebruik van een dataset van Nederlandse Loterij. In deze dataset is het gokgedrag van duizenden Nederlandse spelers opgeslagen.
Heb je het gokken niet meer onder controle? Dan kan je jezelf inschrijven in Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) via CruksRegister.nl. Eenmaal aangemeld voor die gokstop, kan je niet meer bij landgebonden en online casino’s spelen. Cruks is een middel, niet de ultieme oplossing. Lees onze pagina over bewust spelen en zoek hulp als je er niet alleen uitkomt.
