Zaterdag 18 mei 2024

Speel bewust

Kassa over sponsoring gokbedrijven bij voetbalclubs

In de Kassa-aflevering van gisteravond werd aandacht besteed aan de sponsoring van voetbalclubs door gokbedrijven. In de aflevering sprak Kassa zich uit tegen het verheerlijken van online gokken. Het programma sprak met Floor van Bakkum van Jellinek, een ex-gokverslaafde, en een docent sportmarketing.

De aflevering begint in de klas van een middelbare school. Voor de klas staat Tim Eshuis, een 27-jarige ex-gokverslaafde die ruim acht jaar lang geld inzette op sportwedstrijden. Vandaag de dag is hij schuldenvrij en geeft hij voorlichting aan middelbare scholen en sportclubs.

Eshuis vertelt tijdens de presentatie onder andere dat hij altijd online gokte, omdat hij daar niet geconfronteerd kon worden door mensen die hem zagen gokken. Hij vertelt daarnaast dat hij ooit € 5.000 inzette op een voetbalwedstrijd en dat hij uiteindelijk achterbleef met een schuld van € 15.000.

Eshuis gaat nog altijd wekelijks naar een kliniek om te praten over zijn verslaving. Hij zegt in het item te denken dat er steeds meer gokverslaafden zijn in Nederland omdat hij steeds meer mensen ziet in de kliniek waar hij komt.

Reclames verplaatsen zich naar het voetbalveld

Door het naderende reclameverbod verplaatsen de reclames zich volgens Kassa naar het voetbalveld. Nagenoeg iedere voetbalclub in de Eredivisie wordt gesponsord door een aanbieder van risicovolle kansspelen. In het reclameverbod wordt de sponsoring van voetbalclubs door gokbedrijven namelijk niet meegenomen. Dit blijft toegestaan en daarom zoeken gokbedrijven de samenwerking op met voetbalclubs, aldus Kassa.

Dat is niet vreemd volgens Robert van Oostwaard, docent sportmarketing aan de Hogeschool van Amsterdam. In de uitzending zegt hij het volgende:

“In Engeland hebben ze zelfs berekend dat je tijdens de wedstrijd 700 keer geconfronteerd wordt met een advertentie, een woord, of een beeldmerk van een gokbedrijf. Als je dat een beetje omrekent naar Nederland, waar misschien wat minder gokbedrijven in het stadion aanwezig zijn, dan kan je wel uitrekenen dat dat enorm effect heeft op je naamsbekendheid.”

Robert van Oostwaard, docent sportmarketing aan de Hogeschool van Amsterdam.

De studenten van Van Oostwaard geven aan ook wel eens een gokje te wagen. Een van de studenten geeft aan dat het de wedstrijden die hij kijkt, net een stukje spannender vindt als hij heeft ingezet. “Je kan zelfs inzetten op corners, gele kaarten, en rode kaarten,” zegt de leerling in de uitzending van Kassa. Dit laatste is in Nederland niet toegestaan en is dan ook niet mogelijk bij de bookmakers die een vergunning hebben van de Kansspelautoriteit.

Van Oostwaard geeft aan dat er komend jaar naar verwachting zo’n € 15 tot € 20 miljoen om zal gaan in de sponsoring van gokbedrijven in de Nederlandse voetbalwereld.

Merk normaliseren via sport

Volgens Floor van Bakkum, manager Preventie bij Jellinek verslavingszorg, gebruiken gokbedrijven de sportwereld om hun naam te normaliseren. Van Bakkum valt erover dat rolmodellen niet meer gebruikt mogen worden in gokreclames, maar dat een rolmodel als voetballer wel 90 minuten met gokreclame op zijn shirt mag lopen:

“Ik denk dat heel veel jongeren naar sportwedstrijden kijken en zien hoe hun idool met zo’n logo op hun shirt lopen en denken: dat is blijkbaar een positief merk, dus misschien moet ik ook eens gaan kijken op die site.”

Floor van Bakkum, manager Preventie bij Jellinek.

In een schriftelijke reactie (PDF, 67 kB) aan Kassa laat Franc Weerwind weten dat hij deze zomer een wetsvoorstel in consultatie brengt waarin ook naar (shirt)sponsoring gekeken zal worden:

“Voor de zomer brengt de minister een wetsvoorstel in consultatie dat een verbod op ongerichte reclame voor risicovolle kansspelen regelt. Hierin wordt onder meer bekeken hoe om te gaan met (shirt)sponsoring.”

Franc Weerwind, minister voor Rechtsbescherming

Van Bakkum zegt in het item dat er verder gekeken moet worden dan verslavingsproblematiek:

“We zien uit een onderzoek in Engeland dat mensen minder geld uitgeven aan hun hobby’s en slechter gaan eten. Dus het heeft wel meer gezondheidsschade, ook al doe je het alleen af en toe (gokken).”

Floor van Bakkum

Om welk onderzoek het gaat, komt in het item van Kassa niet naar voren. Het zou kunnen gaan om ”The association between gambling and financial, social and health outcomes in big financial data” van Muggleton en partners.

Als laatste wordt er aandacht besteedt aan ‘live wedden’. Volgens Van Bakkum schuilen daar gevaren in omdat “Je wordt opgejut door vrienden en misschien ben je ook nog onder invloed van alcohol. Dus dan neem je grotere financiële risico’s.”

Reactie TOTO op Kassa

Een naam die veelvuldig genoemd wordt in het item is die van TOTO. Nederlands oudste bookmaker is natuurlijk al langer te zien met de Koning TOTO-reclames en ook deze komen in het item voorbij. TOTO is te zien op het shirt van tien van de achttien Eredivisieclubs.

In een reactie (PDF, 38 kB) geeft TOTO aan dat de partnerships meer zijn dan alleen maar zichtbaarheid. TOTO zegt met de partnerships de steun aan het Nederlandse voetbal te vergroten en zich aan alle strenge wet- en regelgeving te houden:

“Met deze partnerships vergroten wij onze steun aan het Nederlandse voetbal. En met de zichtbaarheid van TOTO leiden wij spelers naar het legale, verantwoorde en veilige aanbod van kansspelen. […]

“Sponsoring in Nederland is toegestaan en moet voldoen aan strenge wet- en regelgeving. Daar zijn onze partnerships op gebaseerd.”

TOTO

Het item van Kassa wordt afgesloten met een parodie op zo’n eerder genoemde Koning TOTO-reclame.

Eerdere Kassa-uitzendingen over gokken

Het is niet de eerste keer dat het televisieprogramma Kassa aandacht besteedt aan online gokken. Halverwege oktober 2021, net na het openen van de gereguleerde gokmarkt in Nederland, ging het voor het eerst in op de Koning TOTO-campagne van TOTO.

Een maand later vroeg het consumentenprogramma zich af of pokémon-kaartjes verzamelen niet geschaard zou moeten worden onder gokken. Eind januari 2022 had het andermaal een uitzending over online gokken, en vorige maand pleitte Tony van Rooij van het Trimbos-instituut in Kassa voor overstijgende speellimieten.

Volledige reactie minister Franc Weerwind

1. Onlangs kondigde minister Weerwind strengere regels aan voor gokreclames, onder anderen om jongvolwassenen meer te beschermen. Profvoetballers waren al uitgesloten van deelname aan reclames voor online gokken. Toch mag shirtsponsoring, waarbij diezelfde voetbal idolen met de naam van een online gokbedrijf op hun shirt spelen, wel. Volgens deskundigen wordt gokken daarmee (zowel live wedden op voetbalwedstrijden als online casino, beiden hoog-risico producten) bij jongvolwassenen gepromoot en is het daarnaast een vorm van ongerichte reclame. Wat is de reactie van de minister daarop?

2. Andere producten die schadelijk zijn voor de gezondheid, zoals sigarettenmerken of drankmerken, mogen niet gebruikt worden voor shirtsponsoring tijdens profvoetbalwedstrijden. Volgens gokverslavingsdeskundigen is gokken echter ook schadelijk voor de gezondheid, zelfs als iemand nog niet verslaafd is kan risicovol gokken (grote) nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid. Waarom is shirtsponsoring voor gokken desondanks wel toegestaan? Gaat de minister de huidige regels omtrent shirtsponsoring door gokbedrijven opnieuw evalueren?

Het doel van de Wet kansspelen op afstand is om spelers die willen gokken naar legaal kansspelaanbod te leiden. Zo wordt de consument beschermd en verslavingspreventie, fraude en witwassen voorkomen. Daarvoor is een zekere mate van reclame nodig, zodat legale aanbieders kunnen wijzen op hun aanbod. Bij de totstandkoming van de regelgeving is overwogen dat een verbod op shirtsponsoring betekent dat sponsorgelden voor de financiering van sport voor een gedeelte kunnen wegvallen.

Voor de zomer brengt de minister een wetsvoorstel in consultatie dat een verbod op ongerichte reclame voor risicovolle kansspelen regelt. Hierin wordt onder meer bekeken hoe om te gaan met (shirt)sponsoring.

Kwetsbare groepen, in het bijzonder jongeren, moeten effectief en proportioneel beschermt worden. Daarom komt de minister op zeer korte termijn met een verbod op het gebruik van rolmodellen in reclames voor risicovolle kansspelen. Rolmodellen kunnen namelijk in kansspelreclame vooral op jongeren een grote aantrekkingskracht hebben, om te beginnen met gokken of om door te spelen waar dat niet (meer) verantwoord is.

Verder zal de wet Kansspelen op afstand in 2024 worden geëvalueerd. Daar maken de regels voor reclame onderdeel van uit. In de tussenliggende periode worden de ontwikkelingen zorgvuldig gemonitord. Mocht uit tussentijdse gegevens blijken dat kwetsbare groepen onvoldoende kunnen worden beschermd is bijstelling aan de orde. Uiteraard ook wanneer de andere kansspeldoelen in gevaar dreigen te komen.

3. Volgens sportmarketing deskundigen kan sponsoring door gokbedrijven ook betekenen dat de gokaanbieder in kwestie bij de contractonderhandeling met een voetbalclub eist dat de gokaanbieder de supporters van de betreffende club mag benaderen, bijvoorbeeld per mail. En bij het stadion zouden fysieke gokzuilen geplaatst kunnen worden waar bezoekers ook voor, tijdens of na de wedstrijd live kunnen wedden. Is dit beiden wettelijk toegestaan? En zo ja, is dat volgens de minister wenselijk in het licht van de aangescherpte regels omtrent gokreclames?

Het per e-mail benaderen van supporters met werving of reclame valt ook onder reclame. Daarvoor gelden dus de huidige regels. Onder een KOA-vergunning (kansspelen op afstand) mogen geen fysieke gokzuilen worden geplaatst.

De legale gokbranche heeft onlangs aangekondigd in het kader van zelfregulering vanaf 1 april
de speellimieten voor online gokken gelijk te willen trekken tot een “maatschappelijk verantwoorde hoogte”. Dit gaat onder anderen om speellimieten voor jongvolwassen die, zoals wij eerder in Kassa hebben laten zien, kunnen verschillen van een paar honderd euro tot 100.000 euro per dag, en van een paar uur tot 24 uur per dag. Wij hebben na 1 april contact opgenomen met de branchevereniging VNLOK om na te gaan welke afspraak over de gelijke speellimieten er uit deze zelfregulering is voortgekomen maar daar tot op heden geen duidelijk antwoord op gekregen, de partijen zouden er onderling nog niet uit zijn. Klopt het dat uit deze met de minister afgesproken zelfregulering tot op heden geen gelijke speellimieten zijn voortgekomen? En zo ja, wat gaat de minister doen?

Enkele individuele aanbieders hebben al speellimieten ingesteld, bijvoorbeeld met maxima van 400 euro per maand voor jongeren of in tijd maximaal 8 uur per dag met uitzondering van pokertoernooien. Voor zover bekend hebben de brancheverenigingen nog geen gelijkluidende afspraken over limieten gemaakt.

De minister heeft recentelijk zijn standpunt over limieten gedeeld, lees daarover meer hier: Ontwikkelingen kansspelen of afstand en reactie moties en Antwoorden vragen so over de brief over kansspelen en de uitvoering van de motie Van Nispen | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl.

Volledige reactie TOTO

Reactie TOTO op het item “Profvoetbalclubs in de Eredivisie als uithangbord voor
gokbedrijven”

TOTO is in 1957 opgericht door de KNVB om illegale voetbalpools tegen te gaan en dus historisch verbonden met het Nederlandse voetbal. De opbrengsten gingen vanaf het begin via de KNVB naar de clubkas van voetbalverenigingen. Dat is vandaag de dag nog steeds het uitgangspunt. Nederlandse Loterij, waar TOTO onder valt, geeft jaarlijks haar resultaat aan de Nederlandse sport via NOC*NSF, aan 18 goede doelen op het gebied van gezondheid, beweging en welzijn en aan de Nederlandse samenleving via het ministerie van Financiën.

TOTO is partner van de KNVB, hoofdsponsor van de KNVB Beker en partner van tien clubs in het Nederlandse betaald voetbal en vijf clubs in de Eredivisie Vrouwen. Met deze partnerships vergroten wij onze steun aan het Nederlandse voetbal. En met de zichtbaarheid van TOTO leiden wij spelers naar het legale, verantwoorde en veilige aanbod van kansspelen. Een partnership is breder dan alleen zichtbaarheid. Sponsorposities zetten wij ook in voor onze preventieaanpak. Het geven van voorlichting aan staf en spelers over verantwoord spelen is onderdeel van onze verbondenheid met deze clubs.

Sponsoring in Nederland is toegestaan en moet voldoen aan strenge wet- en regelgeving. Daar zijn onze partnerships op gebaseerd. Wij richten ons op meerderjarigen van 24 jaar en ouder. TOTO is bijvoorbeeld niet zichtbaar op wedstrijdshirts van beloften- en jeugdteams en niet op shirts voor kinderen. TOTO houdt zich als partner van de KNVB en sponsor van diverse voetbalclubs aan wet- en regelgeving.

wdt_ID Voetbalclub Sponsor Divisie
1 FC Groningen TOTO Eredivisie
2 FC Twente TOTO Eredivisie
3 FC Utrecht TOTO Eredivisie
4 Feyenoord TOTO Eredivisie
5 PSV TOTO Eredivisie
6 RKC Waalwijk TOTO Eredivisie
7 SC Heerenveen TOTO Eredivisie
8 Sparta Rotterdam TOTO Eredivisie
9 Willem II TOTO Keuken Kampioen Divisie
10 ADO Den Haag TOTO / Hommerson Keuken Kampioen Divisie
11 Ajax Unibet Eredivisie
12 AZ Kansino Eredivisie
13 Cambuur Leeuwarden Unibet* Eredivisie
14 NAC Breda Unibet Keuken Kampioen Divisie
15 Go Ahead Eagles GGPoker / Betsson* Eredivisie
16 NEC GGPoker / Betsson* Eredivisie
17 Fortuna Sittard BetCity Eredivisie
18 Heracles Almelo Nog niet bekend Keuken Kampioen Divisie
19 PEC Zwolle Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
20 Vitesse BetCity Eredivisie
21 Almere City GGPoker Keuken Kampioen Divisie
22 De Graafschap Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
23 Emmen GGPoker Eredivisie
24 Excelsior Nog niet bekend/geen sponsor Eredivisie
25 FC Den Bosch Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
26 FC Dordrecht GGPoker Keuken Kampioen Divisie
27 FC Eindhoven BetCity Keuken Kampioen Divisie
28 Helmond Sport Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
29 Jong Ajax Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
30 Jong AZ Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
31 Jong FC Utrecht Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
32 Jong PSV Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
33 MVV SuperGame Keuken Kampioen Divisie
34 Oss Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
35 Roda JC Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
36 Telstar Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie
37 FC Volendam BetCity, GGPoker Eredivisie
38 VVV Venlo Nog niet bekend/geen sponsor Keuken Kampioen Divisie

Kamp je zelf met een gokverslaving? Zoek hulp want alleen het probleem oplossen, is erg lastig. Op onze Speel bewust pagina hebben we veel informatie en links naar organisaties die je kunnen helpen. Lees ook ons interview met voormalig gokverslaafde Feite Hofman.

Laat een reactie achter