Deze week zei CDA-kamerlid Derk Boswijk dat er in 2019 naar schatting 107 zelfdodingen plaatsvonden door gokproblematiek. CasinoNieuws.nl zocht uit hoe onderzoekers op dit aantal gokverslaving-gerelateerde zelfdodingen uitkwamen.
Afgelopen dinsdag 9 april vond er een debat over de Wet Integrale Suïcidepreventie plaats, een initiatiefwet van de Kamerleden Bikker (
), Westerveld(
), Krul(
), Van Dijk(
), Dobbe (
), Kostic(
), Van der Plas(
), en Joseph(
). Het wetsvoorstel werd in 2021 ingediend om ervoor te zorgen dat suïcidepreventie een vast onderdeel wordt van het overheidsbeleid in Nederland. De initiatiefwet wijzigt de Wet publieke gezondheid om de inzet van de overheid voor suïcidepreventie te verankeren.
Tijdens het debat over dit wetsvoorstel kwam ook Derk Boswijk () aan het woord. Het CDA-Kamerlid uitte zijn zorgen over de ontwikkelingen van de online gokmarkt en de relatie tussen (online) gokken en zelfdoding. Hij haalde in zijn betoog aan dat er in 2019 meer dan 100 zelfdodingen plaatsvonden als gevolg van gokproblematiek.
“Een voorbeeld is de aantoonbare relatie die bestaat tussen gokverslaving en suïcide, zoals de Nationaal Rapporteur Verslavingen heeft onderzocht. In 2019 is het aantal suïcides door gokverslaving in Nederland geschat op 107. Dat is nog voordat de onlinegokmarkt werd opengesteld. De afgelopen drie jaar heeft dat ervoor gezorgd dat er honderdduizenden extra gokkers bij zijn gekomen. Recente cijfers over zelfdodingen zijn nog niet beschikbaar.”
Derk Boswijk
Nederlands onderzoek
Het aantal aan gokken gerelateerde zelfdodingen werd door Nationaal Rapporteur Verslavingen Arnt Schellekens genoemd in zijn rapport Gokken met Gezondheid1. In het rapport werd geadviseerd om breed onderzoek te doen naar gokgerelateerde schade, omdat er aanwijzingen bestaan dat er een sterk verband bestaat tussen (onder andere) gokken en suïcidaliteit.
In het rapport Gokken met Gezondheid wordt verwezen naar het rapport Rood-zwart Ontward2, een kosten-batenanalyse voor kansspelen. In de kosten-batenanalyse is gekeken naar de kosten die gokgerelateerde schade met zich meebrengen; onder andere de kosten die de samenleving draagt omdat mensen gokverslaafd raken. Een van deze kostenposten is het gevolg van suïcide door gokproblematiek. Om een inschatting te maken van de kosten die zouden ontstaan door deze zelfdodingen, moest er geschat worden hoeveel zelfdodingen plaatsvonden als gevolg van gokproblematiek.
De onderzoekers kwamen in dit rapport uit op 107 zelfdodingen door gokproblematiek in 2019, de 107 die ook Boswijk noemt in zijn bijdrage aan het debat over de Wet Integrale Suïcidepreventie. In Rood-zwart Ontward wordt benadrukt dat er geen Nederlands onderzoek bestaat naar het aantal zelfdodingen dat veroorzaakt wordt door gokproblematiek. Daarom hebben de onderzoekers voor de kosten-batenanalyse gebruik gemaakt van een Zweeds onderzoek uit 2020.
Zweeds onderzoek
Uit een Zweeds onderzoek (Gambling disorder, increased mortality, suicidality, and associated comorbidity: A longitudinal nationwide register study4, Anna Karlsson en Anders Hakansson, 2018) bleek eerder dat gokverslaafden een 15 keer hoger risico lopen op zelfdoding. De onderzoekers schrijven dat een gokstoornis een onafhankelijke risicofactor voor zelfdoding lijkt te zijn.
Het Zweedse onderzoek waar Rood-zwart Ontward uit citeert, is The societal costs of problem gambling in Sweden3, de maatschappelijke kosten die ontstaan door gokproblematiek in Zweden. Dit onderzoek gebruikt de factor 15 uit het eerdere onderzoek om te kijken naar het percentage voltooide zelfdodingen in de werkende Zweedse bevolking:
“Op basis van het percentage voltooide zelfdodingen in de algemene bevolking in de werkende leeftijd (15,3 sterfgevallen per 100.000 inwoners), een verhoogde risicofactor van 15,1 voor zelfdodingen onder probleemgokkers in Zweden, het aantal probleemgokkers in de werkende leeftijd en een causaliteitscorrectie van 20%, werd het aantal zelfdodingen geschat op 75.”
T. Hofmacher in ‘The Societal Costs of problem gambling in Sweden (Pagina 9)
Doorrekenen van de cijfers
De Nederlandse onderzoekers uit het rapport Rood-zwart Ontward gebruikten de geschatte 75 zelfdodingen door gokproblematiek om uit te rekenen hoeveel Nederlanders overgingen tot suïcide door gokproblematiek. Zij keken naar het totale aantal zelfdodingen in Zweden in 2018. In totaal vonden er dat jaar 1.270 zelfdodingen plaats in Zweden, zo bleek uit cijfers van de Socialstyrelsen (Nationale Raad voor gezondheid en Welzijn van Zweden). 5,9% van alle zelfdodingen was daarmee het gevolg van gokproblematiek in Zweden, zo berekenden de onderzoekers.
Omdat de Nederlandse onderzoekers tot een geschat aantal zelfdodingen in Nederland door gokproblematiek moesten komen, hebben zij gerekend met ditzelfde percentage van 5,9%. In 2019 vonden 1.811 zelfdodingen plaats in Nederland. Door 5,9% te nemen van dit totale aantal zelfdodingen, kwamen de Nederlandse onderzoekers uit op een geschat aantal van 107 zelfdodingen door gokproblematiek in Nederland.
1 Nationaal Rapporteur-Verslavingen. (2023). Gokken met Gezondheid: Advies over online kansspelen. Geraadpleegd op 11 april 2024, van rapporteurverslavingen.nl
2 Halbersma, R., Poort, J., Blaker, N., Burema, F., Veldkamp, J., Atlas Research (2023). Rood-zwart ontward: Verkenning van de maatschappelijke kosten en baten van kansspelen. In rijksoverheid.nl. Atlas Research. Geraadpleegd op 11 april 2024, van rijksoverheid.nl
3 Hofmarcher, T., Romild, U., Spångberg, J. et al. The societal costs of problem gambling in Sweden. BMC Public Health 20, 1921 (2020). https://doi.org/10.1186/s12889-020-10008-9
4 Karlsson, A., & Håkansson, A. (2018). Gambling disorder, increased mortality, suicidality, and associated comorbidity: A longitudinal nationwide register study. Journal of behavioral addictions, 7(4), 1091–1099. https://doi.org/10.1556/2006.7.2018.112
Heb je het gokken niet meer onder controle? Dan kan je jezelf inschrijven in Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) via CruksRegister.nl. Eenmaal aangemeld voor die gokstop, kan je niet meer bij landgebonden en online casino’s spelen. Cruks is een middel, niet de ultieme oplossing. Lees onze pagina over bewust spelen en zoek hulp als je er niet alleen uitkomt.
