Woensdag 27 maart 2024

Speel bewust

Legalisering online gokken zorgt niet voor directe stijging aantal gokverslaafden

In 2021 en 2022 daalde het aantal mensen dat zich meldde met een gokverslaving juist

Het aantal mensen dat zich in 2021 meldde bij een verslavingsinstelling met een gokverslaving, daalde in 2021 met 10%. Ook in 2022 daalde het aantal mensen dat zich meldde met een gokverslaving. Dat blijkt uit de tussenrapportage van het centrale systeem LADIS. De legalisering van online gokken in Nederland heeft daarmee niet direct gezorgd voor een stijging van het aantal gokverslaafden dat zich meldde.

Sinds 2006 worden gegevens over de verslavingszorg in Nederland verzameld in het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS).

Na de inwerkingtreding van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in 2016 oordeelde de Autoriteit Persoonsgegevens dat LADIS niet voldeed aan de dwingende vereisten om die gegevens te mogen verzamelen. Daardoor moest er gestopt worden met de gegevensverzameling.

Sinds 1 juli 2022 mogen de gegevens weer verzameld worden door een wetswijziging. De cijfers mogen ook met terugwerkende kracht opgevraagd en verwerkt worden.

Op mijnladis.sivz.nl is de data tot en met 2015 inzichtelijk.

LADIS wordt beheerd door de Stichting Informatie Voorziening Zorg (IVZ). 


Download tussenrapportage (901 kB)

Staatssecretaris Maarten van Ooijen (ChristenUnie) van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, heeft een brief gestuurd aan de kamer over de voortgang aanpak drugspreventie. Eén van de elf bijlagen bij die brief is de tussenrapportage ‘Kerncijfers Verslavingszorg 2016-2021‘ waar naast data over drugsverslaving ook wordt ingegaan op mensen die zich melden bij een verslavingsinstelling met een gokverslaving.

In 2021 zochten in totaal 54.865 mensen hulp voor hun verslaving. Bijna driekwart daarvan was man en de gemiddelde leeftijd was 42. Tien procent van de hulpzoekenden was jonger dan 25 jaar oud. 32% van alle mensen die in 2021 hulp zochten, hadden meer dan één verslaving.

1.887 gokverslaafden meldden zich in 2021

Aantal hulpzoekers1.887
Aandeel verslavingszorg3%
Aandeel mannen87%
Aandeel vrouwen13%
Gemiddelde leeftijd35 jaar
Aandeel jonger dan 25 jaar17%
Aandeel ouder dan 559%

In 2021 waren er 1.887 mensen die hulp zochten voor een gokverslaving als primaire verslaving, zo laat de tussenrapportage zien.

Daarmee had gokverslaving een aandeel van 3% van alle verslavingen. Gokken was daarmee groter dan mensen met een GHB-verslaving als primaire verslaving (956 mensen, 2%) of een ectasy-verslaving (130 mensen, niet genoeg voor 1 procent), maar flink kleiner dan bijvoorbeeld mensen die opiaten (6.698 mensen, 12%), cocaïne (6.744 mensen, 12%), cannabis (9.024 mensen, 16%), of alcohol (24.231 mensen, 44%) aanwezen als primaire verslaving.

Het merendeel van alle mensen die zich meldde bij een van de instellingen met een gokverslaving, is man. Slechts 13% van alle gokverslaafden die zich meldden was vrouw in 2021. De gemiddelde leeftijd was 35 jaar met 17% van de mensen die zich meldde jonger dan 25 en 9% ouder dan 55.

Primaire problematiekAantal personen in 2021Aandeel problematiekVerandering t.o.v. 2020
Alcohol24.23144%– 1%
Opiaten6.69812%– 4%
Cocaïne6.74412%– 1%
Cannabis9.02416%– 3%
Amfetamine1.7663%+ 2%
Ecstasy1300%+ 10%
GHB9562%0%
Medicijnen1.0532%+ 7%
Gokken1.8873%– 10%
Overig2.3764%+ 10%
Totaal54.865100%-1%

Bij jongvolwassenen was het aandeel gokverslaafden van alle verslaafden die zich meldden (6%) groter dan het aandeel wat gokverslaving inneemt als men kijkt naar alle mensen. Voor de groep verslaafden met een leeftijd van 55 jaar of ouder, was gokverslaving met 2% juist kleiner:

10% daling van mensen die zich meldt met een gokverslaving

Het aandeel mensen dat zich meldde met een gokverslaving als primaire verslaving (1.887 mensen, 3%) in 2021, betekende een daling van 10% (qua aantal mensen, niet qua aandeel) ten opzichte van 2020.

De legalisering van online gokken lijkt daarmee niet direct gezorgd te hebben voor meer gokverslaafden.

Daarmee werd in 2021, het jaar dat de Wet Kansspelen op afstand werd ingevoerd, de trend sinds 2018 doorgezet dat het aantal gokverslaafden jaarlijks daalt. Tussen 2016 en 2018 steeg het aantal mensen dat zich meldde met een gokverslaving juist. De jaren daarvoor was tevens een dalende trend te zien. De legalisering van online gokken lijkt daarmee niet direct gezorgd te hebben voor meer gokverslaafden die zich melden bij een verslavingsinstituut.

Niet alle verslavingsinstellingen waren in staat alle benodigde gegevens aan te leveren, zo meldt de tussenrapportage. De absolute aantallen zijn dan ook een onderrapportage van het landelijke beeld. Er zijn echter geen aanwijzingen dat de gegevens van de ontbrekende instellingen invloed zullen hebben op de trends, zo meldt de IVZ in haar tussenrapportage.

Enquête: ook daling in 2022 te zien

De tussenrapportage gaat over 2021. Op 1 oktober 2021 werd online gokken gelegaliseerd in Nederland. Die drie maanden legaal online gokken (en de gokreclames die die praktijk onder de aandacht brachten) zorgden dus volgens de data in LADIS niet voor een stijging van het aantal gokverslaafden die zich meldden dat jaar.

Ook het volgende jaar dat online gokken de volledige 12 maanden gelegaliseerd was in Nederland, was er geen stijging te zien in het aantal mensen wat zich meldde met een gokverslaving. Een enquête onder verslavingsinstellingen voor de cijfers uit 2022 laat zelfs een daling zien ten opzichte van 2021, zo meldt IVZ in haar tussenrapportage.

De tussenrapportage merkt op bij de grafiek over het aantal hulpvragers over gokken, dat er mogelijk verschillende definities gehanteerd zijn door de instellingen.

Begin juni 2022 kopte dagblad Trouw dat de nieuwe kansspelwet zorgde voor meer gokverslaafden. Die bewering leek vooral te komen van de commerciële verslavingskliniek Hervitas en werd tegengesproken door Jellinek.

Het artikel zorgde wel voor kamervragen van Mirjam Bikker (ChristenUnie) en Michiel van Nispen (SP). Weerwind gaf toen aan te wachten op de data van LADIS.

In de eerste maand van dit jaar stelde Bikker (dit keer samen met Van der Staaij van de SGP en Kuik van het CDA) andermaal vragen over hetzelfde onderwerp, dit keer nadat verslavingsexperts in het FD hun ongerustheid hadden geuit. Ook toen antwoordde minister Weerwind dat betrouwbare cijfers nog ontbraken en dat hij de cijfers van LADIS wilde afwachten.

De cijfers van LADIS spreken nu dus tegen dat het aantal gokverslaafden is gegroeid.

Mensen die kampen met een (kansspel)verslaving melden zich niet direct bij een verslavingsinstelling. Er gaat altijd een periode aan vooraf voordat mensen de stap naar een instelling (durven te) nemen. Volgens diverse experts komt een gokverslaving gemiddeld pas na 7 jaar aan de oppervlakte. De in deze tussenrapportage genoemde data gaat over de mensen die zich daadwerkelijk melden bij een verslavingskliniek.

Primaire en secundaire verslaving

Mensen kampen soms met meer dan één verslaving. Van alle mensen die gokverslaving als hun primaire verslaving noemt, heeft 26% ook nog een tweede verslaving.

Van alle mensen die zich meldt met gokverslaving, heeft 5% bijvoorbeeld ook een zucht naar alcohol. Vier procent van alle mensen met een gokverslaving heeft ook een verslaafdheid aan cannabis en twee procent combineert de gokverslaving met een drang naar cocaïne.

Primair
Secundair
AlcoholOpiatenCocaïneCannabisAmfetamineEcstasyGHBMedicijnenGokkenOverig
Alcohol0%5%15%8%7%8%5%10%5%4%
Opiaten1%5%5%0%1%0%1%3%0%0%
Cocaïne6%17%17%4%4%4%10%2%2%1%
Cannabis7%4%4%1%12%8%5%5%4%4%
Amfetamine1%1%1%2%0%3%12%1%1%1%
Ecstasy0%0%0%0%1%0%1%0%0%0%
GHB0%0%0%0%3%2%0%1%0%1%
Medicijnen2%2%2%1%2%2%4%3%0%1%
Gokken0%0%0%1%1%0%0%0%4%1%
Overig12%3%3%15%7%8%8%7%9%5%
Totaal30%38%40%32%39%37%45%33%26%18%
Geen secundaire70%62%60%68%61%63%55%67%74%82%

Van alle mensen die zich met een gokverslaving als primaire verslaving meldt bij een verslavingsinstelling, kampt 26% ook met een secundaire verslaving.

Van de 26% die ook een tweede verslaving heeft, kampt 19,2% ook met een andere vorm van gokverslaving. Iemand kan bijvoorbeeld primair verslaafd zijn aan gokkasten, maar als secundaire verslaving het wedden op sport aangeven. Beiden vallen onder gokverslaving.

Van alle mensen die gokken als secundaire verslaving opgeeft, kampt 34% met alcohol als primaire verslaving.

Leeftijd

De gemiddelde leeftijd van de mensen die zich meldt met een gokverslaving, is sinds 2019 stabiel. De volgende twee grafieken worden in de tussenrapportage gedeeld. De exacte datapunten waarop de grafieken geplot zijn, is vooralsnog niet publiekelijk beschikbaar.

Reactie VNLOK

Bij de branchevereniging, Vergunde Nederlandse Online Kansspelaanbieders (VNLOK), is men blij met het nieuws. In een nieuwsbericht op de website van de vereniging noemt Helma Lodders, voorzitter van VNLOK, het nieuws positief voor de toekomst:

“Dat ook in 2021 en 2022 het aantal mensen dat hulp zocht voor een gokverslaving daalt, is hoopgevend voor de toekomst. Het is ook een opsteker voor de medewerkers van onze leden. Zij zetten zich dagelijks in om mensen te laten genieten van het spel, maar ook om te voorkomen dat mensen in de problemen komen door online kansspelen. Deze cijfers zijn een eerste signaal dat ze op de goede weg zijn. De uitdaging voor overheid, zorginstellingen en aanbieders van online kansspelen is om deze dalende trend ook de komende jaren vast te houden. Met name het aantal mannelijke probleemspelers van rond de 25 jaar moet omlaag. Goed samenwerken op basis van feiten, cijfers en onderzoek is dan essentieel.”

Helma Lodders, VNLOK.

Lead-image achtergrond door Freepik. Bewerking door CasinoNieuws.nl. Dit artikel is op 27 maart 2023 geüpdatet met de reactie van Helma Lodders van het VNLOK.

Heb je het gokken niet meer onder controle? Dan kan je jezelf inschrijven in Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen) via CruksRegister.nl. Eenmaal aangemeld voor die gokstop, kan je niet meer bij landgebonden en online casino’s spelen. Cruks is een middel, niet de ultieme oplossing. Lees onze pagina over bewust spelen en zoek hulp als je er niet alleen uitkomt.

Laat een reactie achter