Recentelijk is het rapport “Gokken met gezondheid” van de Nationaal Rapporteur Verslavingen gepubliceerd. In dit eerste rapport van de rapporteur wordt een evaluatie uitgevoerd van de werking van de online gokmarkt. Het rapport uit scherpe kritiek op de vergunde kansspelaanbieders en hun naleving van de zorgplicht.
Bovendien uit de rapporteur bezorgdheid over een mogelijke toekomstige stijging in het aantal gokverslaafden en probleemgokkers, hoewel hij tegelijkertijd erkent dat deze toename momenteel niet definitief kan worden vastgesteld. Desondanks pleit hij voor drastische maatregelen, zoals het volledig verbieden van alle reclame voor online kansspelen op korte termijn.
In het rapport wordt echter een cruciaal aspect over het hoofd gezien: de werkelijke reden achter de legalisatie van de gokmarkt. Het lijkt erop dat de rapporteur tijdens zijn onderzoek zich geen rekenschap heeft gegeven van het feit dat vóór de regulering al ruim één miljoen Nederlanders regelmatig online gokten, bij vaak onzichtbare, illegale aanbieders. Het voornaamste doel van de wetgeving was om deze groep naar het vergunde aanbod te leiden. Dit vergunde aanbod verschaft namelijk duidelijk inzicht in het gedrag van gokaanbieders en de op de deelname van gokkers.
“In het rapport wordt echter een cruciaal aspect over het hoofd gezien: de werkelijke reden achter de legalisatie van de gokmarkt.”
Hierdoor kan de Kansspelautoriteit streng toezicht houden op consumentenbescherming en het toezien op het voorkomen van gokverslaving. Het is onterecht dat de voornaamste doelstelling van het Nederlandse kansspelbeleid, namelijk consumentenbescherming via kanalisatie, slechts als een voetnoot in het rapport wordt behandeld. Bovendien is het beeld van een enorme groei in het aantal online gokkende Nederlanders als gevolg van de legalisatie onjuist. Afgezien van de organische groei van deelname aan online gokken (zowel legaal als illegaal, wat internationaal al jaren gebeurt), ontbreken harde gegevens die ondubbelzinnig wijzen op een enorme toename van online gokkers als gevolg van de legalisatie. Wat wel is gebeurd, is een zeer aanzienlijke verschuiving van deelnemers van illegale kansspelen naar legale kansspelen. De al bestaande online gokkers zijn massaal gekanaliseerd naar het vergunde aanbod, precies zoals was beoogd.
Bovendien lijkt de rapporteur in zijn aanbevelingen het belang van het beschermen van een relatief kleine groep probleemgokkers boven het beschermen van alle gokkers te plaatsen, met alle risico’s van dien. Nu kanalisatie nauwelijks wordt benadrukt in het advies van de rapporteur, wordt de algehele consumentenbescherming in gevaar gebracht. Consumenten die gokken bij niet-vergunde aanbieders worden namelijk niet waargenomen, niet beschermd en niet ondersteund. Het eerder genoemde algehele reclameverbod dat de rapporteur voorstelt, zal een negatief effect hebben op de kanalisatie en daarmee op de algehele consumentenbescherming, vooral omdat illegale gokaanbieders ongehinderd online reclame zullen blijven maken, bijvoorbeeld via ‘paid search’ op zoekmachines en sociale platforms. Een beperkte vorm van reclame is noodzakelijk om (nieuwe) consumenten voortdurend te wijzen op de verantwoorde en veilige aanbieders en om de herkenning van het veilige en vergunde aanbod te vergroten.
Het rapport bevat talloze aanbevelingen waarvan een aantal bruikbaar is en brede steun verdient. Zo beveelt de rapporteur bijvoorbeeld aan om de zorgplicht te specificeren en te uniformeren. Zoals eerder vermeld, is NOGA een fervent voorstander van een zorgplicht gedefinieerd binnen een helder kader waar aanbieders aan moeten voldoen. De Kansspelautoriteit werkt eveneens aan verdere uitwerking op basis van haar bevindingen en zal later dit najaar met aanscherpingen komen. Een ander waardevol advies van de rapporteur is de aanbeveling om de databank bij de Ksa waarin alle transacties en interventies worden vastgelegd (CDB), open te stellen voor onderzoek en te gebruiken voor een gedetailleerdere invulling van de zorgplicht. Dit sluit ook aan bij het door NOGA bepleite op feiten en data gebaseerde aanpak van probleemgokken en beleidsveranderingen die uitsluitend worden gebaseerd op bevindingen.
“Nu is het rapport op cruciale punten onbruikbaar, onbetrouwbaar en zijn veel van de aanbevelingen voorbarig.”
Een derde advies waarmee NOGA van harte instemt, is de oproep om de samenwerking tussen de zorgsector, het loket kansspel en de kansspelaanbieders te verbeteren. NOGA is een sterke voorstander van brede samenwerking en ziet graag dat beleidsmakers, de Kansspelautoriteit en andere belanghebbenden de vergunde aanbieders beschouwen als partners in de strijd tegen probleemgokken en het illegaal aanbod. Het is echter opmerkelijk dat de rapporteur dit wel aanbeveelt, maar zelf heeft besloten om niet met de aanbieders te spreken tijdens de totstandkoming van zijn rapport.
Dit is een betreurenswaardige keuze, te meer omdat hij zelf de waarde van een dialoog wel lijkt in te zien. Op een vreemde manier is ‘praten met’ gelijkgesteld met partijdigheid. Als de rapporteur wel met de aanbieders had gesproken, hadden een aantal misvattingen en ongefundeerde aannames die nu het rapport ondersteunen, kunnen worden voorkomen. Nu is het rapport op cruciale punten onbruikbaar, onbetrouwbaar en zijn veel van de aanbevelingen voorbarig. Dit betreuren we ten zeerste, en we hopen dat de sector in toekomstige rapporten wel gehoord zal worden, gebaseerd op feiten en data in plaats van angsten en aannames.
Dit is de vijfde van een maandelijkse bijdrage van Peter-Paul de Goeij. De Goeij is directeur van branchevereniging NOGA en mede-naamgever van Feitmans & PeePee, een podcast die hij samen maakt met ervaringsdeskundige Feite Hofman, tevens een columnist voor CasinoNieuws.nl. Keuze pull-quotes door CasinoNieuws.nl.
Lead-foto Peter-Paul de Goeij via Gaming in Holland.
