Tijdens het schriftelijke overleg van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid hebben meerdere partijen hun twijfels geuit over de plannen uit de initiatiefnota van Kamerleden Boswijk en Van Dijk. In de initiatiefnota werd voorgesteld om online gokken weer te verbieden, iets waar veel politieke partijen van aangeven niets in te zien.
De fracties in de Tweede Kamer hadden tot 5 juni de tijd om hun inbreng te sturen voor het schriftelijke overleg over de initiatiefnota ‘Gegokt en Verloren‘ van Kamerleden Diederik van Dijk (
) en Derk Boswijk (
) . De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid gaf de partijen in de Tweede Kamer de ruimte om hun vragen te stellen aan de initiatiefnemers, onder andere over het voorstel om de legalisering van online gokken weer terug te draaien.
De Kamerleden achter de initiatiefnota krijgen onder andere vragen over hoe zij de overstap naar illegale goksites bij een verbod willen voorkomen.
PVV: Overheid moet niet voor burgers bepalen of zij mogen gokken
De leden van de PVV zeggen de inzet van de initiatiefnemers te waarderen, maar plaatsen ‘fundamentele kanttekeningen' bij de plannen van Boswijk en Van Dijk. De partij stelt groot belang te hechten aan ‘vrijheid, verantwoordelijkheid, en effectieve regulering'. Nederlanders zouden volgens de PVV zelf moeten kunnen bepalen of zij een gokje willen wagen, de overheid zou dit niet voor hen moeten bepalen:
“In een vrije samenleving past ook de ruimte om – binnen grenzen – een gokje te wagen, net zoals men zelf kan beslissen om alcohol te drinken of op een andere manier risico's te nemen. Het criminaliseren of drastisch inperken van legale kansspelen is in de ogen van deze leden niet de weg vooruit.”
PVV
De PVV wil van Boswijk en Van Dijk weten of zij erkennen dat het verder beperken of zelfs verbieden van de legale online gokmarkt de nodige risico's met zich mee brengt. De partij wil weten of de initiatiefnemers hebben gekeken naar andere landen waar vergelijkbare keuzes zijn gemaakt en wat de ervaringen in die landen zijn.
In haar reactie laat de PVV-fractie weten zelf voorstander te zijn van een gereguleerd model met zorgplicht voor de aanbieders. De PVV vraagt of Boswijk en Van Dijk erkennen dat bescherming van spelers mogelijk is binnen de wettelijke kaders en dat zij ook erkennen dat dit niet mogelijk is als spelers naar illegale goksites moeten om te kunnen gokken.
De PVV wil verder weten hoe de initiatiefnemers een verbod op online gokken voor zich zien. De partij vraagt om concrete voorbeelden van hoe de illegale online gokmarkt wordt aangepakt en hoe de economische en maatschappelijke gevolgen moeten worden opgevangen.
Tot slot vraagt de PVV of Van Dijk en Boswijk of het voorstel om online gokken weer te verbieden ergens op gebaseerd is. Volgens de PVV is de initiatiefnota oprecht van intentie, maar hebben de initiatiefnemers zich te veel gebaseerd op morele overtuigingen in plaats van feiten en uitvoerbaarheid.
“Is er enige onderbouwing dat een verbod op legale kansspelen leidt tot minder verslaving, of juist tot meer maatschappelijke schade?”
PVV
GroenLinks/PvdA vraagt naar toegevoegde waarde initiatiefnota
De fractie GroenLinks/PvdA spreekt waardering voor de initiatiefnemers omdat zij een groot maatschappelijk problemen willen helpen oplossen. Toch heeft ook deze fractie de nodige vragen, ook omdat er al maatregelen zijn aangekondigd door staatssecretaris Teun Struycken. Een van de eerste vragen van GroenLinks/PvdA is dan ook wat de toegevoegde waarde is van de initiatiefnota als aanvulling op de beleidsreactie van Struycken.
De eerste vraag van de partij is gericht op het illegale aanbod, waar spelers mogelijk naar toe zullen trekken als er geen legaal alternatief is. De initiatiefnemers wordt dan ook gevraagd hoe zij de aanpak van het illegale aanbod voor zich zien als inmiddels duidelijk is dat het illegale aanbod zich ‘simpelweg niet eenvoudig laat bestrijden'.
Daarop aansluitend gaat de partij in op het financiële plaatje van de initiatiefnota. Van Dijk en Boswijk stelden in hun nota dat er geen extra geld benodigd zou zijn voor de voorgestelde maatregelen. Hier twijfelt GroenLinks/PvdA aan, omdat verscherpt toezicht immers vraagt om meer toezichthouders. Daarnaast zou het verlagen van de drempels naar de verslavingszorg kunnen zorgen voor meer hulpzoekers en daarmee meer zorgkosten.
Ook wil de partij weten of Boswijk en Van Dijk aanbieders binnen het huidige legale aanbod zien die zich wel houden aan de wettelijke zorgplicht die geldt. GroenLinks/PvdA vraagt daarbij of deze aanbieders eventueel als best practices kunnen worden voorgelegd aan de andere online casino's op de markt.
In de initiatiefnota werd ook gesproken over een totaalverbod op gokreclames. GroenLinks/PVDA wijst op de wens om de kanalisatiegraad te maximaliseren en vraagt of de initiatiefnemers nader kunnen toelichten hoe zo'n reclameverbod zich verhoudt tot deze wens.
Tot slot gaat de partij in op het voorstel om Cruks verder te versterken waarbij het anonimiteitsbeginsel volgens de initiatiefnemers minder belangrijk moest zijn dan de bescherming van de gokkers. GroenLinks/PvdA vraagt Boswijk en Van Dijk om een juridische analyse van de uitwerking van deze plannen:
“Deze leden vragen hoe de voorstellen van de initiatiefnemers zich verhouden tot de grondwettelijke en mensenrechtelijke erkende bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Kunnen de initiatiefnemers voorzien in een juridische analyse hoe zich dit tot elkaar verhoudt en waar naar het oordeel van de initiatiefnemers de begrenzing van beschermende maatregelen zich horen te beperken met het oog op de handelingsbekwaamheid van meerderjarige personen?”
GroenLinks/PvdA
VVD vreest voor meer verslaving bij verbod op online gokken
De leden van de VVD-fractie betwijfelen of spelers naar het illegale aanbod ‘duwen' een adequate oplossing is. Ook de VVD ziet de negatieve gevolgen van de legalisering, maar wijst op de gevaren van de illegale online gokmarkt waar geen enkele vorm van toezicht is.
De partij denkt dan ook dat het terugdraaien van de Wet Kansspelen op afstand niet gaat zorgen dat er minder gegokt gaat worden, mede omdat er een heel groot aanbod aan illegale goksites op internet te vinden is. De VVD vreest dat een verbod op online gokken juist meer verslaving in de hand gaat werken. De fractieleden vragen Boswijk en Van Dijk dan ook waarop hun verwachting is gebaseerd dat er minder mensen zullen gaan gokken als er een verbod op online kansspelen komt.
“De initiatiefnemers stellen dat hun verwachting is dat na een algeheel verbod in combinatie met aanvullende maatregelen de nieuwe aanwas van online gokkers zal verminderen. Kunnen de initiatiefnemers aangeven op grond waarvan zij deze aanname hebben gedaan? Zijn er landen bekend bij de initiatiefnemers die aanvankelijk online kansspelen hebben gereguleerd, maar later toch weer volledig overgingen tot het instellen van een verbod? En is vervolgens het aantal online gokkers verminderd?”
VVD
Ook de VVD wil weten of er andere landen zijn waarbij online kansspelen zijn gelegaliseerd om dit later weer terug te draaien. Als hier voorbeelden van zijn, wil de partij van de initiatiefnemers weten of het aantal gokkers in deze landen daadwerkelijk is gedaald.
Daarnaast vraagt de VVD zich af of er voor het opstellen van de initiatiefnota is gesproken met partijen uit de goksector zoals aanbieders, brancheverenigingen, of de Ksa. Als dit niet het geval is, wil de VVD weten of Boswijk en Van Dijk hier nog voor open zouden staan.
In de initiatiefnota schrijft het tweetal ook dat zij de zorgplicht verder willen aanscherpen. Een van de voorstellen spreekt over het intrekken van een vergunning als een aanbieder een overtreding begaat. De VVD denkt dat deze maatregelen te rigoureus is en vraagt de initiatiefnemers op een trapsgewijze aanpak. Hierdoor zouden aanbieders zichzelf kunnen verbeteren om zo ook de zorgplicht te verbeteren.
Ook vraagt de VVD zich af of het voorgestelde maatregelenpakket niet gaat zorgen voor de ondergang van de legale markt, ook als er niet wordt gekozen voor het terugdraaien van de Wet Koa. Dit zou grote gevolgen kunnen hebben terwijl de initiatiefnemers stellen dat het financiële plaatje onveranderd blijft. De VVD heeft daar ook twijfels over en vraagt zich dan ook af of de initiatiefnota en de effecten ervan zijn doorgerekend.
NSC wil weten of er gekeken is naar verhoging minimumleeftijd in plaats van verbod op online gokken
Nieuw Sociaal Contract (NSC) zegt welwillend te staan tegenover de aanbevelingen uit de initiatiefnota van Boswijk en Van Dijk. NSC ziet dat de Kamerleden veel aandacht besteden aan de bescherming van jongvolwassenen en vragen daarom of er gekeken is naar een alternatief dan een verbod op online gokken, namelijk het verhogen van de minimumleeftijd voor online gokken.
Boswijk en Van Dijk worden gevraagd of zij kunnen onderbouwen waarom zij meer zien in een algeheel verbod op online gokken. Ook vraagt NSC of experts op het gebied van verslaving zijn betrokken bij de ontwikkeling van de initiatiefnota. Indien dit het geval is, wil de partij weten of er onderbouwd kan worden waarom de experts voorstander zijn van een verbod op online gokken.
Ondanks de steun van NSC voor de aanbevelingen, uit ook deze partij twijfels over de mogelijke overstap naar illegale aanbieders door gokkers. De partij vraagt Boswijk en Van Dijk om het risico te wegen van een verbod op online gokken tegenover de overstap naar illegale goksites. NSC vraagt daarnaast hoe de initiatiefnemers handhaving bij een totaalverbod voor zich zien. De partij denkt zelf dat dit ‘problematisch kan worden' door overbelasting van toezicht, handhaving en opsporing.
“De leden van de NSC-fractie vragen aandacht voor handhaving van een algeheel verbod op online gokken. Deze leden denken dat dit problematisch zou kunnen worden, mede gelet op de overbelasting van toezicht, handhaving en opsporing. Deze leden vinden dat ervoor gewaakt moet worden dat het verbod om deze reden een wassen neus wordt. Kunnen de initiatiefnemers aangeven hoe zij de handhaving voor zich zien?”
NSC
D66 uit twijfels over geheel intrekken Wet Koa
De D66-fractie heeft twijfels bij het geheel intrekken van de Wet Koa, mede door het grote aantal spelers dat nu bij legale online casino's speelt. Als online gokken weer verbod wordt, zoals wordt voorgesteld, dan maken deze spelers mogelijk weer de overstap naar legale aanbieders volgens D66. D66 vraagt Boswijk en Van Dijk of zij dit een wenselijke ontwikkeling zouden vinden.
D66 zegt het eens te zijn met staatssecretaris Struycken dat het onmogelijk is om deelname aan (online) kansspelen volledig te voorkomen. Mensen zullen immers willen gokken. De partij vraagt de initiatiefnemers daarom hoe zij de handhaving van de markt concreet voor zich zien als online gokken weer verboden wordt.
“In een vrije samenleving moet de mogelijkheid bestaan om uit vrije wil deel te nemen aan legaal gereguleerde kansspelen, mits er voldoende bescherming en toezicht is. Door het intrekken van de Wet Koa verplaatsen online kansspelen zich in grote mate weer naar de illegaliteit, waar juist enige vorm van toezicht en handhaving ontbreekt.”
D66
BBB wil weten hoe financiële en personele gevolgen moeten worden opgevangen
De BBB plaatst naar eigen zeggen vraagtekens bij de initiatiefnota en het moment waarop deze is ingediend, omdat Struycken enkele maanden geleden zijn nieuwe beleidsvisie heeft gedeeld. De initiatiefnota werd echter enkele maanden eerder al gepubliceerd, maar niet eerder behandeld door de vaste commissie.
Volgens de BBB gaat een verbod op online gokken te ver. De partij wil eerst de aangekondigde wetgeving afwachten en evalueren voor er nieuwe maatregelen worden ingevoerd. Daarnaast wijst de BBB op tegenstrijdigheden in de initiatiefnota: er wordt gepleit voor een verbod op online gokken, maar ook voor het verscherpen van de zorgplicht. De partij vraagt zich dan ook af welke online zorgplicht er gaat gelden als er een verbod op online kansspelen is.
“De leden van de BBB-fractie willen ook benadrukken dat een totaalverbod op online kasspelen, zoals wordt voorgesteld in de initiatiefnota, in dit stadium te ver gaat. Is het niet verstandiger om de effectiviteit van de nieuwe wetgeving te evalueren, voordat we overgaan tot het volledig verbieden van de online kansspelen?”
BBB
Ook plaatst de BBB vraagtekens zij de gevolgen van de voorgestelde maatregelen. Als de legale markt wordt verboden, dan vallen alle legale partijen weg met ‘grote financiële en personele gevolgen'. De partij wil van Boswijk en Van Dijk weten welke voorstellen zij hebben om deze problemen te ondervangen.
CDA steunt voorstel partijgenoot Boswijk
Ook het CDA, de partij van initiatiefnemer Boswijk, heeft vragen ingezonden over de initiatiefnota. De partij laat allereerst weten het met haar partijlid eens te zijn dat de online gokwet moet worden teruggedraaid.
Daarnaast ziet het CDA iets in het eigen voorstel om online gokreclames volledig te verbieden. Volgens de partij is het verschil tussen gerichte en ongerichte reclame soms onduidelijk, wat volgens het CDA een extra argument is voor een totaalverbod. Daar moet het echter niet bij blijven volgens het CDA. De partij vraagt de initiatiefnemers namelijk wat zij vinden van het voorstel om ook reclame voor fysieke kansspelen verder te beperken.
“De leden van de CDA-fractie vragen verder hoe de initiatiefnemers kijken naar het verder beperken of volledig verbieden van reclame voor fysieke kansspelen. In het verlengde hiervan vragen deze leden ook of de initiatiefnemers hebben overwogen voorstellen te doen op het gebied van fysieke kansspelen.”
CDA
SP vraagt naar ervaringen in Italië en België
De laatste vragen komen van de SP-fractie. De partij deelt de zorgen van de initiatiefnemers en daarom is de partij in samenwerking met de ChristenUnie bezig met een initiatiefwet, zoals aangekondigd door Mirjam Bikker en Van Nispen. Hierin werd niet voorgesteld om online gokken te verbieden, omdat dit volgens de Kamerleden niet voldoende steun zou krijgen in de Tweede Kamer.
De SP vraagt of de initiatiefnemers ook vinden dat er onderzocht moet worden of het aantal suïcides is toegenomen sinds de legalisering van online gokken. Verder haalt de SP nog eens de mogelijkheid aan om DNS-blokkades op te leggen om illegale goksites te blokkeren. De huidige werkwijze zou een 'traag en frustrerend proces' zijn. Eerder kondigde Struycken aan dat hij de Kansspelautoriteit de mogelijkheid wil gaan geven om websites te blokkeren
In de initiatiefnota werd voorgesteld om een totaalverbod op online gokreclames in te stellen, naar het voorbeeld van België en Italië. De SP vraagt of er gegevens of onderzoeken beschikbaar zijn over de effecten van het beleid in deze landen.
“De leden van de SP-fractie lezen dat de initiatiefnemers de aanbeveling doen voor een volledig verbod op alle online gokreclames. De initiatiefnemers geven aan dat wij hiermee het voorbeeld van Italië en België zullen volgen. Zijn hiervan gegevens of onderzoeken beschikbaar van het effect van het verbieden van de gerichte reclames?”
SP
Verder werd voorgesteld om de drempels naar de verslavingszorg te verlagen voor gokkers. De SP-fractie wil van Boswijk en Van Dijk weten welke drempels er nu zijn en welke maatregelen en concreet moeten worden genomen om die drempels te verlagen.
Tot slot spreekt ook de SP twijfels uit over het financiële plaatje van de initiatiefnota. Er wordt gevraagd om verscherpt toezicht en als de maatregelen uitwerken zoals gedacht, zal er meer instroom zijn bij de verslavingszorg. De SP vraagt, mede namens de ggz, hoe de initiatiefnemers denken dat er geen aanvullende financiële middelen nodig zijn om de plannen uit te voeren.
