Verbod gokreclames ligt bij Raad van State

In het tweeminutendebat Kansspelen gisteravond gaf Minister Franc Weerwind te kennen dat het verbod op ongerichte reclames voor risicovolle kansspelen, inmiddels bij de Raad van State ligt. Hij riep alle goksites nogmaals op rustig aan te doen qua reclames tijdens het WK in Qatar.

Volgend op het Commissiedebat Kansspelen van 6 oktober, was er vanavond een Tweeminutendebat Kansspelen in de Tweede Kamer. Tijdens het debat stelden kamerleden Bikker (ChristenUnie), Van Nispen (SP), Kuik (CDA), en Heerema (VVD) vragen aan de minister en legden ze moties voor.

Voorstel ligt al bij Raad van State

Minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming opende met goed nieuws voor de aanwezigen. Hij gaf aan dat het wijzigingsbesluit die een verbod op ongerichte reclames voor risicovolle kansspelen instelt, inmiddels richting de Raad van State is:

“Ik kan u melden dat ik inmiddels de inbreng vanuit de consultatie en de voorhang verwerkt heb en dat het besluit onderweg is naar de Raad van State. Daarbij zal ik de Raad van State verzoeken om dit besluit met prioriteit op te pakken.”

Franc Weerwind, Minister voor Rechtsbescherming

Na het advies van de Raad van State moet het voorstel nog door de Tweede en Eerste Kamer maar omdat het al in voorhang was, worden daar geen grote problemen verwacht.

Andere data schuiven wel ook op als 1 januari niet gehaald wordt

Tijdens het commissiedebat deelde de minister dat uitstel van het verbod op ongerichte gokreclames aannemelijk was. Er moest rekening gehouden worden met invoering in de maand maart. Minister Weerwind gaf vanavond aan dat hij alles op alles zou zetten om het toch in januari te realiseren.

In zijn vragen aan de minister tijdens de ronde voor de Kamer, vroeg Van Nispen de minister om – als er toch uitstel komt – niet ook de andere data met een gelijke periode uit te stellen. Als het verbod op ongerichte reclame op tv, radio, en in publieke ruimtes niet op 1 januari 2023 maar bijvoorbeeld pas op 1 maart 2023 in zou gaan, dan wilde het SP-kamerlid niet dat ook het verbod op sponsoring van evenementen en programma’s opgeschoven zou worden van 1 januari 2024 naar 1 maart 2024. Hetzelfde benadrukte hij voor het verbod op sportsponsoring dat voor 1 januari 2025 op de planning staat.

De minister zei zich graag te willen houden aan zijn afspraak dat er een termijn van respectievelijk 1 en 2 jaar zit tussen de drie verboden:

“Ik ben ook iemand van een man een man, een woord een woord. Ik probeer ook betrouwbaar te zijn. Stel dat het zou opschuiven naar 2 januari 2023, dan mag u ook verwachten dat die twee jaar termijn mee schuift. Dan doe ik ook recht aan het debat zoals we dat gevoerd hebben. Ga ik toch schuiven naar voren of naar achter, vind ik het niet chique naar het debat zelf.”

Minister Weerwind

Het repliek van Van Nispen dat het aanvankelijk noemen van 1 januari 2025 voor het verbod op sportsponsoring ook gezien zou kunnen worden als een afspraak, werd van de hand gewezen door de minister.

Tweeminutendebat kansspelen: overkoepelende speellimieten

De belangrijkste andere uitkomst van het commissiedebat was de conclusie dat overkoepelende speellimieten niet te realiseren zijn. Zowel technische als privacy-gerelateerde problemen liggen ten grondslag aan het van de baan zijn van dat plan, deelde de minister begin deze maand met de commissieleden.

Van Nispen vroeg toch nog eens opheldering van de minister op dit punt. Hij kon maar moeilijk begrijpen dat het centrale uitsluitingsregister Cruks wel gerealiseerd kon worden, maar een centrale database voor spelerslimieten onmogelijk was.

Weerwind probeerde het uit te leggen, maar beloofde er ook op terug te komen in de november brief:

“Als leek, dacht ik ‘Nou, misschien is dat een begaanbare weg.’ Echter mevrouw de voorzitter, ik heb mij laten overtuigen dat Cruks technisch heel anders is vormgegeven dan wat nodig is voor een systeem voor overkoepelende speellimieten, en ik ga een poging doen dat toe te lichten en uit te leggen. Cruks werkt op basis van hit/no hit wanneer iemand inlogt om te spelen. Ben je wel of niet capabel om te kunnen spelen. Het is een registratiesysteem. Voor speellimieten moet je voor elke speler bij elke speelactiviteit, de uitgegeven bedragen in de gaten houden. Dat vergt qua organisatieontwerp totaal iets anders. En dat is de reden. Dus het is heel technisch moeilijk, onmogelijk om die twee te gaan combineren. Er is me ook aangegeven; niet aan beginnen. Anders haal je echt een IT-problematiek op je hals en [het is] niet realiseerbaar.”

Minister Weerwind

Heerema wil verlaging kansspelbelasting annuleren, geld laten toekomen aan verslavingspreventie en sport

Rudmer Heerema (VVD) uitte andermaal zijn zorgen over de aderlating voor de sport wanneer sportsponsoring per 1 januari 2025 verboden wordt.

Het kamerlid stelde voor om de ingestelde verlaging van de kansspelbelasting van 29% naar 25% binnen 3 jaar na invoering van de Wet Koa ^{(Amendement Van Wijngaarden en Mei Li Vos, januari 2016)}, niet door te laten gaan. Daarvoor in de plaats wilde hij het geld dat daarmee gemoeid is, te verdelen tussen verslavingspreventie en de sport. Heerema raamde dat bedrag op € 300 miljoen totaal; € 150 miljoen voor verslavingspreventie en € 150 miljoen voor de sport.

De minister zag wel heil in dat plan, maar niet in de genoemde termijn van Heerema die sprak over ‘komende voorjaarsnota’ (ter illustratie: de voorjaarsnota 2022 verscheen begin mei van dit jaar):

“[Ik begrijp uw] zorg. Als we het invoeren 1 januari 2023 dan zou het voor de sport consequenties hebben per 1 januari 2025. En daarin maakt u zich zorgen voor de sport want daar zit uw kernprobleem […] Ik wil u dit toezeggen. Ik zoek er naar eigenlijk de motie oordeel kamer te kunnen geven. Ik wil met name die gesprekken, die verkenning beet pakken in de komende jaren […] De evaluatie zou plaatsvinden in 2024, en dit specifieke onderdeel wil ik eruit halen en naar voren trekken dus begin 2024 oppakken zodat voordat dat verbod ingaat per 1 januari 2025 voor de sport, we helderheid hebben en daar uitspraken over kunnen doen en kijken naar oplossingen. Daarin verzoek ik de indiener van de moties om voornamelijk het woordje ‘komende voorjaarsnota’ te schrappen zodat ik die verkenning in de tijd kan plaatsen en kan oppakken.”

Minister Weerwind

Wat volgde was een onderhandeling tussen Weerwind en Heerema. Heerema kon zich niet goed voorstellen waarom dit zo lang zou moeten duren maar hij wilde wel water bij de wijn doen door de minister te vragen de verkenning in 2023 af te ronden zodat in 2024 het plan uitgevoerd zou kunnen worden. “Dan hebben we een deal,” zei het VVD-kamerlid. Voor Weerwind was dat niet genoeg:

“Voorzitter, u hoort dat ik me maximaal stretch en beweeg, en ik probeer te kijken wat kan en wat kan niet. Dit ligt complex voor mij. Ik wil de heer Heerema tegemoet komen maar ik kan dat hier niet. Anders moet ik ontraden.”

Minister Weerwind

Heerema beloofde er nog op terug te komen of hij die data in zijn motie zou aanpassen. Anders zou hij ondanks het ontraden door de minister, de motie toch tot een stemming willen laten komen.

In de motie die hij vandaag indiende, is de zinsnede over de voorjaarsnota wel te vinden:

Tweeminutendebat kansspelen: WK Qatar 2022 en gokreclames

Zowel Bikker als Kuik spraken nogmaals de wens uit om van het WK Qatar geen gokfestijn te maken. De minister herhaalde daarop de wens die hij al tijdens het commissiedebat uitsprak om reclames te matigen.

Weerwind gaf aan dat brancheverenigingen VNLOK en NOGA en de vertegenwoordigers vanuit tv en media, het belang zagen en hadden beloofd te matigen:

“Ik heb tijdens het debat aangegeven tevens met de brancheorganisaties en vertegenwoordigers vanuit tvmedia in gesprek te gaan over kansspelreclame. […] In heb dit ook opgepakt en daadwerkelijk ook gedaan. In het bijzonder hebben we gesproken over de verwachte toename van reclame voor het wereldkampioenschap voetbal voor mannen. Ik heb nadrukkelijk gevraagd om de reclames rondom het wereldkampioenschap te matigen. De twee brancheorganisaties voor online kansspelen, en de brancheorganisatie voor tv-marketing organisaties hebben mij bevestigd dat ze het belang van matiging zien en daartoe gecommitteerd zijn. Ik kan u alleen maar aangeven, het was een zeer constructief gesprek waarvoor ik de branche dan ook zeer dankbaar ben.”

Minister Weerwind

Maar, zo meldde de minister, de twee brancheverenigingen uit de goksector gaven ook aan dat er diverse exploitanten zijn die niet bij hun zijn aangesloten. Hoewel niet expliciet benoemd, gaat het daarbij om 711, 777, Circus, Betnation, One Casino, GGPoker, en Goldrun Casino die met hun online casino Nederland bedienen. Voor die bedrijven had Weerwind een boodschap:

“Die partijen wil ik, aan de hand ook van dit debat, ook hierbij nog eens met klem oproepen om niet het onderste uit de kan te willen halen. Een goed verstaander heeft daarbij ook genoeg aan een half woord.”

Minister Weerwind

Van Nispen vroeg de minister of de goksites die niet zijn aangesloten bij de brancheverenigingen en die zich daar niet daar aan houden, boetes tegemoet kunnen zien van de Kansspelautoriteit of zelfs hun vergunning ingetrokken kunnen zien worden. De minister antwoordde daarop als volgt:

“Op het moment dat ze regels nadrukkelijk overtreden, en de Ksa constateert dat, dan kunnen ze wel degelijk boetes tegemoet zien en processen. We zitten daar kort bovenop.”

Minister Weerwind

Een verdere discussie op dit punt bleef uit, hoewel de regels waarover gesproken werd onderdeel zijn van de zelfregulering en dus niet vallen onder de verantwoordelijkheid van de Kansspelautoriteit.

Naast 711 is ook 777 begonnen met Out of home-reclame. 777 en 711 bieden geen wedden op sport aan, dus van die partijen wordt geen op het WK-gerichte reclames verwacht. De laatste voetbalwedstrijd tijdens het WK is om 21:45 afgelopen. Voor 21:00 mogen er sowieso geen gokreclames op televisie vertoond worden. De brancheverenigingen hebben dit zelf naar 22:00 opgehoogd, al wordt dat in de praktijk niet op de minuut na nageleefd. Veel gokreclames op televisie tijdens het WK worden er dus niet verwacht.

Holland Casino Online gaf tegenover CasinoNieuws.nl aan geen op het WK-gerichte campagne te voeren. Bij monde van NLO-marketingdirecteur Arno de Jong werd gister bekendgemaakt dat er wel wordt gewerkt aan een campagne voor TOTO tijdens het WK, gericht op het Nederlands elftal en niet het WK of Qatar zelf.

Weerwind: “Ja, ik maak mij zorgen. Grote zorgen.”

Anne Kuik van het CDA was tijdens het commissiedebat verhinderd en liet zich toen voorstaan door Bikker (CU). Nu was ze wel aanwezig en benadrukte in haar twee minuten dat het CDA altijd tegen de Wet Kansspelen op afstand is geweest en dat nog altijd is.

Haar vraag aan de minister was of hij vond dat de jongeren met deze wet nu beter af waren dan voor invoering. De minister gaf aan zich grote zorgen te maken:

“Laat ik vooropstellen het is nou het komt in kaart. We krijgen het nu een keer helder! Legaal. Wat er illegaal gebeurde en hoeveel Nederlanders hoeveel jonge mensen aan het gokken waren, dat cijfer weten we niet. En nu wil ik ze echt kanaliseren meer naar die legale kanalen waardoor je zicht krijgt. Maak ik me zorgen over de stijging van jongeren? Ja, ik maak mij zorgen. Grote zorgen. Dat is ook de reden waarom ik echt gericht wil kijken hoe ik de reclame richting jongeren echt […] kan reduceren.”

Minister Weerwind

#	Indiener	Motie
198	Bikker ()	Voorstellen voor verbetering van de preventie van kansspelverslaving
199	Bikker (), Ellemeet ()	Beschouwing op verslavingsgevoelige elementen in de handel in cryptovaluta
200	Van Nispen ()	Zorgen voor voldoende capaciteit voor de Kansspelautoritieit om haar taken uit te voeren
201	Van Nispen ()	In lijn brengen van de reclameuitgaven van kansspelaanbieders met de afdracht aan het Verslavingspreventiefonds
202	Heerema (), Mutluer ()	Meeropbrengsten van online kansspelen inzetten voor de versterking van sport en de preventie tegen gokken

Over de moties die ingediend gaan worden wordt pas na het herfstreces van 21 oktober tot en met 31 oktober op dinsdag 1 november gestemd. Het debat is terug te kijken via debatgemist.tweedekamer.nl.