In een brief aan de Tweede Kamer heeft minister Weerwind laten weten dat er een verplichte speellimiet zal komen. Deze speellimiet, net zoals ze die in België kennen, is onderdeel van een maatregelenpakket om spelers beter te beschermen. Hoe hoog de bovengrens van de limiet wordt, is vooralsnog niet bekend.
Vandaag deelde de minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, een update met de Tweede Kamer over de stand van zaken in de online kansspelmarkt. Ruim anderhalf jaar na opening van de legale online gokmarkt kijkt de minister terug op een veelbewogen periode. Volgens Weerwind ontwikkelt de markt zich op diverse punten naar verwachting, maar niet op alle vlakken.
Op het gebied van kanalisatie beweegt de markt zich zoals werd verwacht. De minister kijkt hiervoor naar de cijfers uit de meest recente monitoringsrapportage van de Kansspelautoriteit (Ksa). Hieruit bleek dat 92% van de Nederlandse gokkers enkel gokt bij legale online casino’s.
Toch zijn er ook gebieden waarin bijsturing nodig was in het afgelopen anderhalf jaar. Als voorbeelden noemt de minister de consumentenbescherming en de voorkoming van kansspelverslaving. Weerwind zal een agenda opstellen waarin de lopende en toekomstige activiteiten op het gebied van verslavingspreventie worden opgenomen.
Een groep die hierin veel aandacht krijgt, is de groep jongvolwassenen in ons land; de 18 tot 24-jarigen. Deze groep bleek namelijk oververtegenwoordigd te zijn in het aantal spelersaccounts. In januari 2023 was 21% van alle spelersaccounts van iemand jonger dan 24. Dit percentage bleef daarmee wel nagenoeg gelijk ten opzichte van het vorige meetmoment in juli 2022. Deze oververtegenwoordiging zorgde er eerder al voor dat Weerwind maatregelen nam: het verbod op het gebruik van rolmodellen in gokreclames.
Niet wachten tot ontwikkelingen verslavingszorg zichtbaar zijn
In het afgelopen jaar werden voor het eerst weer cijfers gedeeld over het aantal gokverslaafden in ons land via meetinstrument Ladis. In de kerncijfers verslavingszorg 2015-2021 was geen stijging zichtbaar in het aantal gokverslaafden. Dit was echter de verwachting, omdat het doorgaans enkele jaren duurt voor een verslaving wordt ontwikkeld en alvorens iemand hulp zoekt, aldus de experts.
In het najaar worden de kerncijfers verslavingszorg 2016-2022 gedeeld. Ook hiervoor geeft Weerwind al aan dat deze onvoldoende beeld zullen geven van de effecten van de online gokmarkt op het aantal gokverslaafden in ons land.
Toch wil de minister niet wachten tot eventuele ontwikkelingen in de verslavingszorg zichtbaar zijn. Hij richt zich daarom op problematische gokkers. Hij houdt de trend in het aantal risico- en probleemspelers in de gaten. De laatste meting van dit aantal probleemgokkers vond in 2021 plaats in de ‘nieuwe meting modernisering kansspelbeleid‘. Op korte termijn belooft de minister het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) eenzelfde onderzoek te laten uitvoeren.
In de tussentijd wordt verder gewerkt aan het preventiebeleid. Dit beleid heeft als hoofddoel om kansspelverslaving te voorkomen en tegen te gaan. Om dit zo goed mogelijk te bewerkstelligen zijn de volgende vier ‘subdoelen’ opgesteld:
- Geïnformeerde (potentiële) speler en omgeving
De (potentiële) speler en zijn omgeving zijn zich bewust van de risico’s van kansspelen en zij weten waar zij informatie en hulp kunnen vinden. - Passende interventies
Het voorkomen en signaleren van risicovol en problematisch speelgedrag en toepassen van adequate interventies door aanbieders en overheid. - Passende zorg
Laagdrempelige informatie en hulp zijn beschikbaar voor spelers en hun omgeving en er is een goede doorgeleiding naar professionele hulp en/of zorg. - Kennis over (preventie van) kansspelverslaving
Kennis en signalen worden gedeeld tussen de betrokken stakeholders. Er wordt onderzoek gedaan naar het voorkomen en behandelen van kansspelverslaving ter verbetering van beleid en er vindt monitoring plaats.
Op basis van deze vier doelen zal de eerder genoemde werkagenda over preventiebeleid worden opgesteld. Weerwind belooft deze agenda in het vierde kwartaal van dit jaar te presenteren aan de Tweede Kamer. Hij noemt in zijn brief al enkele maatregelen die reeds genomen zijn, zoals het verbod op ongerichte reclame, maar ook enkele toekomstige plannen die nog uitgewerkt moeten worden:
- Bewustwordingscampagne gericht op jongvolwassenen
Implementatie ervan start in de eerste helft van 2024 op mbo-scholen. Daarna volgen ook het HBO en voortgezet onderwijs. - Bewustwordingscampagne gericht op mensen met schuldenproblematiek door kansspelen
Een geldfitgids, met tips en informatie over beschikbare hulp, zou opgeleverd moeten worden in de eerste helft van 2024. - Vroegsignalering van verslavingsproblematiek met betrekking tot online gokken te verbeteren bij eerstelijnsprofessionals
Een eerder ontwikkelde e-learning van Jellinek kan worden geüpdatet. Als blijkt dat dit niet voldoende aansluit, kijkt men naar alternatieve mogelijkheden.
Speellimieten: verplichte bovengrens
In februari voorspelde Peter-Paul de Goeij, voorzitter van branchevereniging NOGA, dat er verplichte speellimieten zouden komen in het najaar. Uit de brief van Weerwind valt nu op te maken dat het iets later zal worden, maar dat het plan voor een verplichte speellimiet in Nederland er wel ligt. Er moest eerst uitgezocht worden wat de mogelijkheden zijn, omdat het wettelijke uitgangspunt is dat spelers hun limieten zelf instellen.
Uit een eerste verkenning is gebleken dat enkel een verplichte speellimiet niet voldoende zal zijn en dus is er meer verdiepend onderzoek nodig, zo meldt Weerwind. Hij verwacht aan het einde van dit jaar meer duidelijkheid te kunnen geven over het pakket aan maatregelen. Er zijn op dit moment twee onderzoeken gaande in het kader van dit maatregelenpakket:
- Een onderzoek naar nudging bij het instellen van speellimieten
Spelers kunnen met gedragsinterventies gestuurd worden naar gewenst gedrag. Het afronden van dit onderzoek staat gepland voor september. - Invulling van de zorgplicht
Dit onderzoek werd verlengd tot en met het tweede kwartaal van 2023 nadat bleek dat de aanbieders onderling van elkaar afweken als het gaat om de invulling van de zorgplicht. De uitkomsten van dit onderzoek worden in augustus verwacht.
Verder gaat Weerwind in op de eerder genoemde bovengrens, de verplichte speellimiet. Hierover zijn gesprekken gevoerd met onderzoekers uit binnen- en buitenland. Hieruit werd opgemaakt dat er meer nodig was dan alleen een bovengrens. Het pakket zou mogelijk worden aangevuld met de gedragsinterventies uit het nudging-onderzoek, en ‘maatregelen die tijdens het spelen kunnen bijdragen aan het bewaken van de eigen grenzen’.
Als voorbeeld van deze laatste maatregelen worden een pop-up met een reality-check en een speelgeschiedenisrapport genoemd. Een speler zou dan wekelijks of maandelijks een overzicht krijgen van zijn of haar speelgedrag.
Belgische model
Als het gaat om de daadwerkelijke speellimiet, dan lijkt de voorkeur van Weerwind uit te gaan naar de wijze waarop dit ook is ingevuld in België. Een vooraf vastgestelde bovengrens voor iedere speler die eventueel is op te hogen als de speler kan aantonen dat hij of zij voldoende middelen heeft om met meer geld te gokken.
Hoe hoog de bovengrens gaat zijn, is nog niet duidelijk. De wetenschappers waar Weerwind mee sprak verschillen daarover nog sterk van mening. De minister wil ervoor waken dat de bovengrens dusdanig streng is dat deze spelers naar het illegale aanbod drijft. Al beseft hij ook dat dit voor enkele probleemspelers toch de situatie zal zijn:
“Bovendien is een bovengrens naar verwachting beperkt effectief in het voorkomen van incidenten met hoge schulden. Spelers die verslaafd zijn, vinden namelijk vaak wel een manier om alsnog (illegaal) te spelen. Het gewenste effect, dat spelers met limieten spelen die voor hun situatie passend zijn, wordt dus niet zonder meer bereikt met een strenge bovengrens.”
Franc Weerwind over verplichte speellimiet
Cruks en het nazorggesprek
Verder heeft de minister in zijn brief aandacht voor het uitsluitingsregister Cruks. Hij laat weten dat er op dit moment 41.802 mensen staan ingeschreven in Cruks. Spelers weten het register steeds beter te vinden en dat wordt na de zomer versterkt middels een gerichte campagne onder probleemspelers en partijen die mensen helpen bij gokproblemen.
Een andere maatregel die is genomen in de afgelopen periode is het aanpassen van de wijze waarover men spreekt als het gaat om een inschrijving in Cruks. Eerder sprak men over een ‘speelpauze’. Dit bleek de lading echter niet te dekken en onderzoek wees uit dat een ‘gokstop’ passender is. Hierdoor is besloten om de benaming op de websites van de Kansspelautoriteit en Cruks aan te passen, welke werd geïntroduceerd met Cruks 2.0.
Tot slot geeft Weerwind aan het ‘nazorggesprek’ een interessante optie te vinden. Dit idee werd geopperd door Petra de Ruiter, CEO van Holland Casino. De minister wil kijken naar de mogelijkheid om het (online) casino een melding te geven als een speler voor het eerst weer wil spelen na een gokstop. Dit is echter niet zomaar door te voeren, zo valt te lezen. Cruks is in de Wet Kansspelen op afstand zo ontworpen dat de anonimiteit van spelers wordt geborgd. Een dergelijke melding zou dit mogelijk tegenwerken:
“De verwachting is dat spelers terughoudender kunnen worden in het registreren in Cruks wanneer hun anonimiteit in het geding komt. Nader onderzoek, ook onder gebruikers van Cruks, is daarom nodig om te kijken of het wenselijk en proportioneel is om dit anonimiteitsbeginsel in wet- en regelgeving los te laten.”
Franc Weerwind
De minister wil het nazorggesprek meenemen in het traject van de evaluatie van de Wet Kansspelen op afstand. Deze evaluatie staat gepland voor volgend jaar.
Foto Franc Weerwind door Martijn Beekman via rijksoverheid.nl.
Partners
CasinoNieuws.nl heeft overeenkomsten met aanbieders van online kansspelen en gebruikt hiervoor affiliate-links. Als u via zo’n link een account aanmaakt, dan krijgen wij daar een commissie voor, zonder extra kosten voor u. Onze partners hebben geen invloed op de redactionele inhoud en reviews van CasinoNieuws.
